چرا فاکتور سن اثر کمی بر شادی دارد
تحقیقاتی نشان میدهد که تغییر اندکی در شادی از زمانی که فرد ۲۰ ساله است تا ۶۰ سالگی وجود دارد. در سن ۶۰ شادی به صورت محسوس افزایش مییابد اما کاهش زیادی بعد از سن ۷۵ سالگی داریم. چرا شادی پایدار است؟
دلیل مشخصی که توضیح رضایت بخش برای این موضوع باشد وجود ندارد اما یک لیست طولانی که توجیه قابل قبولی است، وجود دارد.
ژنها
واضحترین توضیح از نظر زیستشناسی است. مانند سایر صفات شخصیتی، شادی بسیار ارثی است که شاید یک سوم از تفاوت در رضایتها به تفاوتهای ژنتیکی برمیگردد. هر ژن بر شادی در طول زندگی و در کودکی، همچنین در دوران بلوغ اثرگذار است.
کودکی
تجارب دوران کودکی نیز مهم هستند. کودکانی که توسط والدین خود دوست داشته میشوند احتمال بیشتری برای رشد و بالغ شدن و افزایش اعتماد به نفس دارند در نتیجه میتوانند احساسات خود را در زندگی کنترل نمایند و در مقابل چالشها و سختیها با تشکیل شبکههای اجتماعی به واسطه دوستان به نتایج مناسب دست یابند. این در حالی است که کودکانی که در خانههای جنگ زده از اضطراب و افسردگی رنج میبرند در طول زندگی خود با احساس بیکفایتی و ترس از شکست روبرو هستند. بودن در خانهای شاد در دوران کودکی در کنار اینکه حداقل لذت و حداقل سطح امنیت مالی وجود داشته باشد فرد در حال رشد را توانمند برای مقابله با مشکلات خواهد کرد.
رفاه
زندگی در فقر یا قرار داشتن در معرض عوامل استرس زا در مقایسه با کسانی که در رفاه بودند از زندگی کمتر شاد برخوردار هستند. نمونههای قربانیان جرم و جنایت و بیکاری در محیطهای پر سر و صدا، با آلودگی هوا، و ناراحتیهای مزمن زندگی کردهاند. بنابراین تعجب آور نیست که ثروت یک عامل در شادی که افرادی که در گروه پردرآمدها هستند در هر نقطه و در هر زمانی از شادی بیشتری برخوردار است.
یکی از مزایای پیری انباشت ثروت است که از پس انداز و سرمایه گذاری خود فرد، و یا از طریق ارث به فرد رسیده است. افراد ثروتمند به طور کلی از زندگی به واسطه شبکههای گسترده اجتماعی لذت بیشتر میبرند. بنابراین در کنار اینکه ممکن است افزایش سن منجر به کاهش شادی گردد اما با فاکتورهایی مانند افزایش ثروت این موضوع خنثی میگردد.
البته، استانداردهای زندگی در جامعه با توجه به رشد اقتصادی و افزایش دستمزد نیز تمایل به بهبود دارد. البته، دستمزد آمریکاییها بیش از چند دهه اخیر کاملا ثابت بوده است. علاوه بر این، افراد مسن احساس امنیت نمیکنند به دلایل هزینههای پزشکی، مسکن، و سایر ضروریات، زیرا افزایش این ضروریات سریعتر از درآمد آنهاست.
اثر دورههای زمانی
محققان به شواهد زیادی اشاره دارند که نشان میدهد که نسلها به تدریج شادترشدهاند، همچنین استانداردهای شادی با توجه به شادتر شدنها رو به افزایش است. مثلا، نوجوانان آخرین نسل شادتر از نوجوانان نسل قبل از خود هستند و این در حالی است که بزرگسالان بیش از ۳۰ سال خوشحالی نسبتا بیشتری نسبت به به گروههای قبل از خود دارند.
بنابراین روند ساده در شادتر شدن جوامع وجود دارد. یک نکته مهم دیگر این است که کشورهای مرفهتر در مقابل کشورهای فقیر احساس شادی بیشتر میکنند و ثروت هر کشور به معنی تولید ناخالص داخلی حدود ۳۰، ۰۰۰ $ به ازای هر فرد است. پول میتواند نقش مهمی در افزایش اشدی داشته باشد چون فرد نیازهای اساسی و ضروری خود را فراهم مینماید.
مهارتهای زندگی
چرا افزایش مختصر شادی در سن۶۰ سال وجود دارد؟ در این سن بیشتر مردم از چالشهای عمده زندگیشون فارغ شدهاند، کودکان بزرگ شدهاند، خانه خود را تهیه کردهاند و بازنشسته از کار شدهاند و مجموعا اینها نشان از کاهش مسئولیتهایشان دارد.
دلیل دیگر این است که مردم در دهه شصت خود به یک سطح از حکمت رسیدهاند آنها به دنبال جاه طلبی نیستند بلکه انتظارات از زندگی خودشان را با واقعیت تطابق میدهند. شاید به دنبال افزایش یک مجموعه از مهارتهای اجتماعی هستند که به آنها برای مقابله موثرتر با دیگران کمک نماید.
این گمانه زنیها دل انگیز است اما متاسفانه، شواهد غیر این را نشان میدهد. بسیار غیر محتمل است که فرد هر آنچه در دهه شصت به دست آورده در دهه هفتاد از دست بدهد. سلامت افراد مسنتر به واسطه دیدن تجربه مرگ دوستان و خانواده رو به وخامت است از طرفی عدم امنیت مالی واجبار برای مقابله با مرگ و میر در این سن مشاهده میشود.
در نهایت خبر خوب این است که ممکن است مشکلات در این دوره سنی نیز وجود داشته باشد اما شادی ما را به غارت نمیبرد.