لیمو ترش زرد (لیمو ترش شیرازی)
لیمو ترش یکی از مفیدترین میوههاست. اندازه لیموترش میتواند متفاوت باشد و ممکن است بسیار بزرگ و یا کوچک باشد. پوست این لیموها هم ممکن است نازک، کلفت، نرم و یا دانهدار باشد. پوست این میوه حاوی ترکیبات و روغنهای معطر است و عطر یک لیمو ترش میتواند تمام فضا را معطر کند. گوشت آبدار، زرد رنگ و اسیدی این میوه سبب تحریک سلولهای چشایی شده و طعم منحصر بفردی دارد.
تاریخچه
لیمو ترش از کشورهای هند و مالزی سرچشمه گرفته و اولین بار توسط سربازان الکاسندر کبیر به افراد قوم آشور شناسانده شد. این افراد این میوه را به یونان بردند و در این مکان از لیمو ترش به عنوان چاشنی و نیز برای مصارف پزشکی و نیز آرایشی استفاده میکردند. شرکت کنندگان در جنگهای صلیبی لیمو ترش را به اروپا و فلسطین بردند و کشت این محصول گسترده شد. مانند لیمو ترشهای سبز رنگ، لیمو ترش زرد هم به دلیل اثر درمانی که بر اسکوروی داشت مورد توجه قرار گرفت و توسط دریانوردان به تمامی سفرهای دریایی برده میشد.
ارزش تغذیهای
لیمو ترش غنی از ویتامین C است و کالری اندکی دارد بطوریکه در هر ۱۰۰ گرم حاوی ۲۲ کالری انرژی است.
خرید و نگهداری
لیمو ترشهایی را انتخاب کنید که سفتاند و نسبت به اندازهشان سنگین به نظر میرسند. لیمو ترشهایی که پوست نرمی دارند برای آب گرفتن و آشپزی مناسبترند. اما لیموهایی که پوستشان کمی ضخیم و دانهدار است برای رنده کردن مناسبترند. هرچه لیموها رسیدهتر میشوند رنگشان روشنتر شده و میزان آب و حالت اسیدیشان هم کمتر میشود. بنابراین لیموهایی که رنگشان زرد کم رنگ است را انتخاب نکنید و لیمو ترشی را که رنگش پر رنگتر است و آسیبی ندیده انتخاب کنید. معمولا به لیمو ترشها دی فنیل زده میشود زیرا این گاز اتیلنی سبب حفظ رنگ زرد و تازگی لیمو ترش میشود. اگر میخواهید پوست رنده شده لیمو را مصرف کنید، از میوههایی استفاده کنید که به این مواد آغشته نشده باشند. لیمو ترش پس از چیده شدن، رسیدهتر نخواهد شد. میتوانید لیمو ترش را برای حداقل یک هفته در اتاق خنک یا یخچال نگهدارید.
تهیه و طبخ
با وجود اینکه اغلب افراد لیمو ترش را به تنهایی مصرف نمیکنند، اما این میوه طرفداران زیادی دارد. محتوای بالای اسید آسکوربیک (ویتامین C) در لیمو ترش از فرآیندهای اکسیداسیون جلوگیری میکند، به همین دلیل معمولا آبلیمو را بر روی برش های میوه و سبزیجات از جمله سیبزمینی میریزند تا از تیره و قهوهای شدن آنها جلوگیری کنند. از همه قسمتهای لیمو از جمله آب و پوست آن میتوان در تهیه شیرینی و انواع غذا استفاده کرد. از برشهای لیمو ترش در کنار انواع خوراک ماهی از جمله ماهی سرخ شده استفاده میشود. زیرا حالت اسیدی لیمو ترش سبب کاهش اثر چربی انواع غذاهای سرخ شده می شود. برش های لیمو در کنار انواع چای و نوشیدنی های خنک هم استفاده می شود. میتوان لیمو ترش را به شکل کامل در نمک نگهداری کرد و در اکثر غذاها در افریقای شمالی از این نوع لیمو استفاده می شود. لیمو ترش طعم فوقالعادهای به انواع غذاهای شیرین هم میدهد. در تهیه انواع ژله، مربا و انواع دسر و بستنی هم کاربرد دارد.
آبلیمو
میتوان آب لیمو ترش را به تنهایی مصرف کرد و یا با افزودن کمی شکر نوعی نوشیدنی یا لیموناد از آن تهیه کرد.
استفاده از لیمو ترش در غذا سبب افزایش طعم بقیه مواد غذایی نیز میشود و نیز جایگزین سالم و مناسبی برای نمک است. از آبلیمو در تهیه انواع سس و نیز برای تهیه انواع خوابانده ماهی استفاده کنید. آبلیمو سبب نرم شدن گوشت هم میشود. اضافه کردن چند قطره آبلیمو به آبی که تخم مرغ در آن در حال پخته شدن است سبب میشود تخم مرغ سریعتر سفت و دلمه شود. و نیز افزودن آبلیمو به خامه تازه آن را تبدیل به خامه ترش میکند.
از آبلیمو استفادههای غیر آشپزی هم میشود. آبلیمو یک سفید کننده است و در پاک کنندههای خانگی و یا مواد آرایشی برای روشن شدن پوست و یا رنگ مو هم استفاده میشود.
اگر لیمو قبل از مصرف کمی گرم شود آب بیشتری میتوان از آن گرفت. به مدت یک تا دو دقیقه لیمو ترش را در کف دستانتان بغلتانید، در ظرف آب جوش و یا در مایکروویو با درجه حرارت بالا برای ۳۰ ثانیه بگذارید و سپس آب آن را بگیرید. برای گرفتن آبلیمو، لیمو ترش را زیاد فشار ندهید زیرا آب آن تلخ خواهد شد.
پوست ورایحه لیمو
روغن های موجود در پوست لیمو ترش، رایحه بسیار خوشبویی دارد که در بهبود طعم انواع غذا موثر است. میتوانید پوست لیمو ترش را با استفاده از پوست کن و یا چاقویی تیز به شکل برشهای نازک و خلال درآورید. میتوان این خلالها را به انواع کره، سس، کیک، دسر، بیسکوئیت و تارت اضافه کرد. برای اینکه طعم لیمو ترش در غذا ملایمتر شود، یک تکه قند را روی لیمو ترش بگذارید. به این شکل روغن موجود در لیمو جذب قند شده و سپس حبه قند را به سس و یا پودینگ اضافه کنید.
پوست لیمو ترش (که شامل پوسته های سفید رنگ داخل آن هم میشود) حاوی پکتین است که به بهبود قوام مربا و ژله کمک میکند.