جبران پرخوری
دو کودک را در نظر بگیرید که در یک مهمانی شرکت کرده‌اند و برحسب تصادف به بطری آبمیوه برخورد می‌کنند و آبمیوه بر روی لباس‌های مهمانی آنها می ریزد. یکی از این کودکان، دستمالی برداشته و لباس خود را تمیز می‌کند و این اتفاق را یک تصادف نه‌چندان مهم تلقی می‌کند و مجدداً به شادمانی و بازی می‌پردازد. اما کودک دیگر، از بابت کثیف شدن لباس خود، شروع به گریه کرده و آن را یک حادثه ناگوار قلمداد می‌کند. او نمی‌تواند به راحتی از این اتفاق بگذرد و برای او، مهمانی به کلی خراب شده است.
وقتی که در یک وعده غذایی، پرخوری می‌کنید، مشابه همین تجربه این دو دختر، در ذهن شما می‌افتد. مثلاً وقتی که با وجود قول و قرارهایی که با خودتان گذاشته بودید، در خوردن یک شام ویژه، پرخوری می‌کنید، یا وقتی که خودتان را بابت پرخوری احساسی به باد سرزنش می‌گیرید، در چنین موقعیت‌هایی، شما می‌توانید با آرامش و شفقت نسبت به خودتان رفتار کنید و یا اینکه برعکس، خودخوری کرده و خودتان را گناهکار بدانید. درست مانند همان کودکی که نمی‌توانست ریختن آبمیوه بر روی لباس خود را فراموش کند، شما هم نمی‌توانید از سرزنش‌های صدای درون خودتان خلاص شوید و همین امر مانع از بازگشت شما به برنامه کاهش وزن می‌شود.
دلسوزی و رحم نسبت به خود، کلید کنترل وزن است. شما نباید درگیر افکار بازدارنده‌ای که فکر بی عیب و نقص بودن را به شما القاء می‌کنند، شوید و اگر گاهی دچار پرخوری می‌شوید، نباید از برنامه رژیمی خود دست بکشید. احساس گناه و عذاب وجدان ناشی از پرخوری باعث خودتخریبی و در نهایت بی‌خیالی و رها کردن رژیم کاهش وزن می‌شود.
گاهی این حس رحم و شفقت نسبت به خود، به طور طبیعی و خودبه خود به سراغ ما نمی‌آید. ذهن ما طوری تربیت شده است که شروع به کنکاش در اشتباهات ما می‌کند. درست مانند یک جستجوگر ذهنی که به جای اینکه به جستجوی خوبی‌های شما بپردازد، فقط نقاط ضعف شما را کاوش می‌کند. پس برای اینکه رحم و مهربانی بیشتری نسبت به خود داشته باشید، چه کار باید بکنید؟ در اینجا، چهار نکته را در این زمینه با شما در میان می‌گذاریم.
۱) بنابر توصیه دکتر سوزان آلبرز، روانشناس بالینی و نویسنده کتاب”۵۰ راه برای دلجویی از خودتان بدون روی آوردن به غذا”، باید با خودتان تمرین کنید. گاهی صحبت کردن با خود درباره نقاط مثبت، مانند یادگیری یک زبان جدید است. در این روش، شما افکار انتقادآمیز خود را به کلمات مثبت و مهربانانه تبدیل می‌کنید. این جمله امیدبخش از سای بابا را همیشه آویزه گوش خود کنید “قبل از اینکه حرفی بزنید، از خودتان بپرسید که آیا این جمله، خوب و دلگرم‌کننده است؟ آیا گفتن آن ضروری است؟ آیا حقیقت دارد؟ آیا گفتن آن از سکوت، بهتر است؟” و یا هر جمله محبت‌آمیز دیگری که خودتان دوست دارید را انتخاب و به جمله تأکیدی برای خودتان تبدیل کنید و در طول روز، بارها به آهستگی با خودتان تکرار کنید (مثلاً، طبق گفته بودا، تو و خود تو، کسی هستی که به اندازه هر فرد دیگری در این دنیا، شایستگی عشق و مهربانی تو را دارد).
۲) ژان فین، نویسنده کتاب “رژیم غذایی مهربانی به خود”، توصیه می‌کند که برای خودتان یادداشت‌های محبت‌آمیز بنویسید. “نوشتن احساسات بر روی کاغذ، نه تنها شیوه مؤثری برای رهایی از فشارهای احساسی است بلکه روشی اثبات شده برای افزایش دیدگاه‌های مثبت در فرد است. در این روش، باید روزانه ۱۵ تا ۲۰ دقیقه از وقت خود را، به نوشتن بی‌وقفه و خالی کردن ترس‌‌تان درباره موقعیت فعلی خود، اختصاص بدهید و نوشتن را با کلمات آرامش‌بخش یک دوست مجازی، ادامه بدهید.” صحبت مهربانانه با خود، انقدر اهمیت دارد که محور اصلی کتاب “رژیم غذایی مهربانی به خود” نوشته دکتر ژان فین است. کتاب جدید وی، حاوی پیشنهادات دیگری مثل تصویرسازی، جملات تأکیدی و خودهیپنوتیزم نیز می‌باشد.
۳) برپایه اظهارات لسلی گلدمن، نویسنده کتاب “خاطرات اتاق رختکن”، یکی از راه‌های نشان دادن شفقت نسبت به خود این است که از وزن کردن خودتان دست بکشید. “بسیاری از ما به واسطه اعداد و ارقام ترازو، سرکوب می‌شویم و به این اعداد اجازه می‌دهیم که روز، هفته و … زندگی ما را تحت الشعاع امر و نهی‌ها قرار دهند. زنان از یک ترازو به ترازوی دیگر می‌روند تا بلکه ترازوی بعدی، عدد بهتری را به آنها نشان بدهد. سپس، وقتی که عدد ترازو آنها را ناامید می‌کند، عملاً سرکوب می‌شوند و چهره‌شان در هم می‌شکند و با گردن آویزان، دور می‌شوند. خود من هم زمانی مثل همین افراد بودم اما اکنون، بیش از یک سال است که دیگر خودم را وزن نکرده‌ام و به شکل غیرقابل باوری احساس آزادی می‌کنم.”
۴) کتاب “کردار نیک” نمونه واضحی است از اینکه مهربانی به دیگران، به شما کمک می‌کند که نسبت به خودتان احساس بهتری داشته باشید. در این کتاب توصیه شده است که یک یادداشت محبت‌آمیز و قدرتمند را در یک محل عمومی مثل توالت عمومی، قرار بدهید. این تمرین به ما آموزش می‌دهد تا با خود و با دیگران با محبت و شفقت برخورد کنیم.
بنابراین، اگر دچار پرخوری شدید و در آستانه سرزنش خود قرار گرفتید، دست نگه داشته و فکر کنید. به یاد بیاورید که سرکوفت زدن به خود، هیچ تغییر مفید و الهام‌بخشی در شما ایجاد نمی‌کند. به این فکر کنید که شنیدن کلمات محبت‌آمیز از سوی والدین یا همسرتان، چه اثر مثبت و قوی بر روی شما دارد و از سوی دیگر، کلمات سرزنش‌آمیز این افراد، چه اثر مخربی بر روی شما می‌گذارد. یک کلمه ناملایم، تا سال‌ها در ذهن انسان تکرار شده و طنین‌انداز می‌شود.
یک راه آسان برای اینکه شفقت بیشتری داشته باشید این است که از یک فرد غریبه، تمجید کنید. مهربانی مانند یک بومرنگ می‌ماند که به سوی خود شما برمی‌گردد.
یک پند آموزنده از دالای لاما: اگر می‌خواهی دیگران را خوشحال کنی، محبت را تمرین کن. اگر می‌خواهی که خودت شاد باشی، باز هم محبت را تمرین کن.
