چگونگی کاهش استرس
پنج بخش:
تفکر در مورد استرس، به حداقل رساندن استرس در زندگی، آرام کردن بدن، آرم کردن ذهن، کمک به کاهش استرس
کاهش استرس در زندگی نیاز به تفکر و تلاش زیادی دارد اما ارزشش را دارد. اگر استرس کمتری داشته باشید می‌توانید بهتر بخوابید، دید بهتری نسبت به زندگی پیدا می‌کنید و بیشتر می‌توانید از روابط روزمره‌تان لذت ببرید. برای کاهش استرس باید روی این تمرکز کنید که موقعیت‌های پراسترس در زندگی را به حداقل برسانید و ذهن و بدنتان را آرام کنید.
بخش ۱ از ۴:
تفکر در مورد استرس
۱) علل استرستان را پیدا کنید
مدتی تنها باشید، یک دفتر یادداشت بردارید و تمام علل استرستان را بنویسید. وقتی بفهمید که چه چیزی باعث آزردگی شما شده می‌توانید تغییرات لازم برای بهبود زندگی‌تان را بدهید.
ابتدا به دنبال علل ریشه‌ای استرستان باشید. شاید فکر کنید دلیلش حقوق پایینتان است اما دلیل اصلی‌اش می‌تواند علاقه نداشتن شما به کارتان باشید، یا شاید ندانید که باید چه مسیر شغلی را در زندگی‌تان طی کنید.
به روابطتان توجه کنید. آیا این روابط به شما کمک می‌کنند فرد بهتری باشید و با مشکلاتتان دست و پنج نرم کنید یا بیشتر دارند به شما آسیب می‌رسانند؟
ببینید آیا دلیل استرس شما یک موقعیت خاص است یا این که همیشه استرس دارید؟ اگر دلیل استرستان این است که نمی‌توانید هم‌اتاقی‌هایتان را تحمل کنید با این که همیشه از صبح تا شب استرس مبهمی داشته باشید فرق دارد.
اگر این به شما کمک می‌کند اتفاقات روزمره‌تان را بنویسید. ببیند آیا می‌توانید از این طریق دلایل استرستان را پیدا کنید.
۲) یک برنامه‌ی بازی مانند برای کاهش استرس در زندگی داشته باشید
اگر روش معینی را در پیش نگیرید نمی‌توانید استرستان را کاهش دهید. اگر مصمم هستید که استرس را از زندگی‌تان حذف کنید باید فهرستی از همه‌ی اموری که تحت کنترل شما هستند و حس خوشایندی به شما می‌دهند تهیه کنید و تلاش کنید به طور منظم حالت ذهنی و فیزیکی آرام‌تری برای خود ایجاد کنید. به این ترتیب عمل کنید:
آرام شدن را وارد برنامه‌ی زندگی‌تان کنید. حداقل یک ساعت در روز وقت بگذارید تا آرام شوید به خصوص در صبح و شب قبل از خواب. این را در برنامه‌تان بگذارید.
به خودتان قول بدهید که در حد امکان منابع استرس را از میان بردارید. افراد و موقعیت‌هایی در زندگی‌تان که بیشترین استرس را برایتان ایجاد می‌کنند بنویسید و راهی پیدا کنید تا کمتر با آن‌ها وقت بگذرانید.
برنامه‌هایتان را منظم کنید. یکی از دلایل استرس این است که حس می‌کنید وظایف بیش از حد زیادی به عهده دارید و وقت کافی برای دنبال کردن علایق یا بودن در کنار افراد مورد علاقه‌تان ندارید. سعی کنید هر هفته چند ساعت وقت آزاد پیدا کنید.
توجه داشته باشید که نمی‌توانید همه چیز را کنترل کنید. همیشه عناصر پر استرسی در زندگی شما هستند ولی می‌توانید با از میان برداشتن اموری که تحت کنترل شما هستند و کنار آمدن با بقیه‌ی موارد استرس را در زندگی‌تان به حداقل برسانید.
۳) از دیگران کمک بگیرید. لازم نیست به تنهایی با استرستان دست و پنجه نرم کنید
اگر با یک دوست، عضوی از خانواده یا حتی یک متخصص در مورد استرستان صحبت کنید حالتان بهتر می‌شود. اگر احساساتتان را بیان کنید می‌توانید بازخور مفید و همچنین دیدگاهی جدید در مورد مشکلاتتان به دست بیاورید.
در مورد تلاش‌هایتان برای کاهش استرس با یک دوست صحبت کنید. احتمالاً دوستتان هم قبلاً استرس را تجربه کرده بنابراین نه تنها می‌توانید احساساتتان را بیان کنید بلکه از نظرات او هم مطلع می‌شوید.
با یکی از اعضای خانواده‌تان صحبت کنید. خانواده همیشه به شما کمک می‌کند حتی اگر استرس تمام وجودتان را فرا گرفته باشد.
در زمان نیاز کمک بگیرید. اگر همیشه حس می‌کنید که هر بعدی از زندگی شما را از پا درمی‌آورد و آمادگی کنار آمدن با مسائل زندگی را ندارید شاید بهتر باشد از یک متخصص کمک بگیرید. اگر به قدری استرس دارید که نمی‌توانید بخوابید، غذا بخورید یا درست فکر کنید وقت آن رسیده که کمک بگیرید.
بخش ۲ از ۴:
به حداقل رساندن استرس در زندگی
۱) به موقعیت‌های پراسترس توجه کنید
شاید یکی از دلایل استرس شما این باشد که مشکلات کاری یا شخصی دارید و از جنگیدن با این مشکلات فرار می‌کنید. فرار از مشکلات فقط اوضاع را بدتر می‌کند. اگر به جای دست روی دست گذاشتن سعی کنید مشکلاتتان را حل کنید حالتان بهتر می‌شود.
سعی کنید مسائل استرس‌زا در محل کار را رفع کنید. اگر فکر می‌کنید کارتان بیش از حد زیاد است یا برایتان ارزش کافی قائل نمی‌شوند آرام و منطقی با رئیستان در این مورد صحبت کنید. اگر حس می‌کنید که وظایفتان در کار بیش از حد زیاد است راهی پیدا کنید که هر روز نیم ساعت کمتر کار کنید.
اگر رابطه‌ی عاطفی‌ای دارید که برایتان استرس ایجاد می‌کند سعی کنید مسائل مربوط به آن را حل کنید. اگر دلیل استرستان این است که نمی‌دانید رابطه‌تان چه آینده‌ای خواهد داشت بهتر است در این مورد با طرف مقابل صحبت کنید نه این که صبر کنید تا ببینید چه پیش می‌آید.
اگر با دوستی مشکل دارید صادقانه با او صحبت کنید. اگر موقعیتی با دوستی پیش آمده که استرس شدیدی برایتان ایجاد کرده چیزی بگویید و ببینید آیا می‌توانید راه حلی پیدا کنید.
اگر به خاطر سفری در آینده استرس دارید سعی کنید در اولین فرصت جزئیات را مشخص کنید تا هیچ نقطه‌ی ابهامی باقی نماند.
اگر دلیل استرستان بیماری است اما نمی‌دانید که بیماری‌تان تا چه حد جدی است بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
اگر دلیل استرستان خرابی اتومبیل یا چکه کردن سقفتان است به جای نگرانی از یک متخصص کمک بگیرید.
فهرستی از کار‌هایی که باید انجام دهید تهیه کنید، کار‌های کوچکی که آزارتان می‌دهند از تعویض روغن اتومبیل گرفته تا مراجعه به دندانپزشکی و ببینید چند مورد از این کار‌ها را می‌توانید در طول یک ماه انجام دهید.
۲) روابطتان را با کسانی که به شما استرس می‌دهند به حداقل برسانید
اگر کسی در زندگی‌تان هست که پیوسته به شما استرس می‌دهد شاید بهتر باشد رابطه‌تان را با او قطع کنید. البته شاید نتوانید رابطه‌تان با همکاری را که به شما استرس می‌دهد قطع کنید اما مطمئناً می‌توانید سعی کنید روابطتان را با کسانی که هر روز به شما استرس وارد می‌کنند به حداقل برسانید.
دوستان بدتان را رها کنید. اگر دوستی دارید که فقط برایتان دردسر و مشکل ایجاد می‌کند شاید بهتر باشد او را از زندگی‌تان حذف کنید. تضمین می‌کنم که با این کار روابط اجتماعی کم‌استرس‌تری خواهید داشت.
سعی کنید کمتر با همکارانی که در شما استرس ایجاد می‌کنند وقت بگذارنید. واضح است که نمی‌توانید هر بار به سراغتان آمدند پشت میزتان پنهان شوید اما می‌توانید برنامه‌ی روزانه‌تان را طوری تنظیم کنید که کمتر با آن‌ها برخورد داشته باشید.
با افراد منفی کمتر وقت بگذرانید. منفی‌بافی استرس ایجاد می‌کند پس سعی کنید ارتباطتان را با افراد منفی در زندگی کم کنید.
به دنبال افراد مثبت‌اندیش باشید. دوستان استرس‌زایتان را با افراد پرشوری جایگزین کنید که در زندگی هیجان دارند و می‌توانند حال شما را در مورد شرایطتان بهتر کنند.
۳) موقعیت‌های استرس‌زا در زندگی‌تان را به حداقل برسانید
با این که نمی‌توانید تمام این موقعیت‌ها را از میان بردارید اما می‌توانید چند کار ساده برای به حداقل رساندن موقعیت‌هایی که به طور منظم برایتان استرس ایجاد می‌کنند انجام دهید. چند توصیه:
رفت و آمدتان به محل کار را خوشایند‌تر کنید. ترافیک دلیل اصلی استرس بسیاری از افراد است. سعی کنید کمی زود‌تر برای کار از خانه بیرون بیایید یا کمی دیرتر از محل کار خارج شوید تا به ساعات پرازدحام نخورید. در زمان رانندگی به موزیک آرامش‌بخش گوش دهید تا رانندگی برایتان تجربه‌ی خوشایند‌تری شود.
اگر دعوتی از شما شد که باعث ایجاد استرس می‌شود آن را نپذیرید. اگر دوستتان همیشه مهمانی‌های بیش از حد شلوغی می‌گیرد که شما را مضطرب می‌کند به مهمانی بعدی‌اش نروید.
عجله نکنید. اگر به خودتان وقت کافی برای حاضر شدن در مراسم بدهید، چه مراسم عروسی و چه دیدار با دوستی در تعطیلات آخر هفته وقتی به آن‌ها می‌رسید کمتر استرس خواهید داشت.
اگر می‌دانید قرار است با دوستان یا اقوامی که با هم کنار نمی‌آیند وقت بگذرانید سعی کنید در صورت امکان دیدار را لغو کنید. اگر مجبور هستید شرکت کنید سعی کنید از منابع درگیری دور شوید تا کمتر استرس بگیرید.
سعی کنید مدتی مهمانی ندهید. تدارکاتی باید برای مهمانی ببینید فقط باعث ایجاد استرس در شما می‌شود.
۴) یاد بگیرید که با استرس کنار بیایید تا استرستان کاهش پیدا کند
حذف استرس در صورت امکان ابزار بسیار مفیدی است اما این که بتوانید با موقعیت‌هایی که بی‌عیب و نقص نیستند کنار بیایید بهتر هم هست. چند راه عملی برای کنار آمدن با موقعیت‌های استرس‌زا:
قبل از آن که چیزی بگویید در موردش فکر کنید. اگر در بحثی گرفتار شدید نفس عمیقی بکشید و در مورد حرفی که می‌خواهید بزنید فکر کنید تا بعداً از گفته‌ی خود پشیمان نشوید.
فراموش نکنید که خوشحال بودن بهتر از محق بودن است. به جای این که به دوستان و همکارانتان بگویید چه اشتباهی مرتکب شده‌اند زبانتان را نگه دارید تا حس بهتر و عاقلانه‌تری داشته باشید.
فراموش نکنید که دیگران هم ممکن است استرس داشته باشند. وقت بگذارید تا متوجه شوید که شما تنها کسی نیستید که استرس دارید. بدین ترتیب با دیگران مهربان‌تر می‌شوید و کمتر با آن‌ها اختلاف پیدا می‌کنید.
منفعل و خشن نباشید. اگر چیزی باعث ایجاد استرس در شما شده مثل برنامه‌هایی که اجرا نشده‌اند در موردش صحبت کنید و خشم و تردید‌هایتان را درونتان نگه ندارید.
بخش ۳ از ۴:
آرام کردن بدن
۱) ورزش کنید
فقط کافی است ۳۰ تا ۴۵ دقیقه در روز ورزش کنید تا هم حس کنترل بیشتری روی زندگی داشته باشید و هم حس سلامت بیشتر. اگر بدنتان پرانرژی و قوی باشد کمتر استرس خواهید داشت و کنترل بیشتری روی زندگی خواهید داشت. چند روش عالی برای ورزش کردن:
عضو یک استخر شوید و یک روز در میان مقدار معینی شنا کنید. رفتن در آب به شما حس قدرت بیشتری می‌دهد و افکار استرس‌زا را از ذهنتان می‌شوید.
بدوید. اگر دویدن را دوست دارید و هدف مشخصی دارید مثلاً ۵ کیلومتر یا ۱۰ کیلومتر دویدن، احساس قدرت بیشتر در رویارویی با چالش‌ها خواهید داشت.
در کلاس یوگا شرکت کنید. یوگا هم فواید فیزیکی برایتان دارد و هم به شما کمک می‌کند مدیتیشن کنید و ذهن و تنفستان را تحت کنترل خود درآورید.
به یک تیم ورزشی بپیوندید، مثلاً بولینگ، والیبال یا سافتبال. می‌توانید بخندید و لذت ببرید، دوستان جدید پیدا کنید و در عین حال ورزش هم بکنید.
کوهنوردی کنید. اگر بیشتر در طبیعت وقت بگذرانید کمتر استرس می‌گیرید.
۲) مدیتیشن کنید
تنها ۲۰ دقیقه مدیتیشن در روز به میزان زیادی از استرس شما می‌کاهد. تنها کاری که باید بکنید این است که صندلی راحتی در مکان ساکتی پیدا کنید، دستانتان را در حالت راحتی قرار بدهید، چشمانتان را ببندید و روی تنفستان تمرکز کنید. درست بعد از بیدار شدن، قبل از خواب یا در هر دوی این زمان‌ها مدیتیشن کنید.
آگاه باشید. به بدن خود توجه کنید و به هر تنفس و درد کوچکی در بدن خود دقت کنید.
در زمان مدیتیشن تک تک عضلات بدنتان را شل کنید.
سعی کنید ذهنتان را از تمام افکار منفی و استرس‌زا پاک کنید.
۳) ماساژ
ماساژ راهی بسیار خوب برای آرام شدن و کمتر کردن دردی است که بعد از یک روز طولانی کار یا درس حس می‌کنید. می‌توانید گردنتان، بازو‌ها و کف دستانتان را ماساژ دهید یا از دوست یا حتی متخصصی بخواهید ماساژتان دهد.
ماساژ حرفه‌ای ممکن است گران قیمت باشد اما ارزشش را دارد. ماساژور حرفه‌ای می‌توانند استرس و گرفتگی بدنتان را از بین ببرد.
ماساژ قبل از رابطه‌ی جنسی نیز مفید است. از همسرتان بخواهید پا‌ها یا پشتتان را ماساژ دهد.
۴) خوب غذا بخورید
حفظ رژیم درست کلید کاهش استرس است. شاید دلیل استرس شما مصرف بیش از حد کافئین یا مواد قندی یا نمک باشد بدون این که خودتان متوجه این مسئله شده باشید. اگر می‌خواهید استرس را در زندگی‌تان کاهش دهید باید به رژیم غذایی‌تان توجه خاصی داشته باشید به این صورت:
هر روز سه وعده غذای متعادل بخورید. با آرامش از صبحانه، ناهار و شام لذت ببرید و هر قدر هم که سرتان شلوغ بود یا استرس داشتید هیچ یک از وعده‌های غذایی را حذف نکنید تا برنامه‌ی روزانه‌ی ثابتی داشته باشید و پرانرژی شوید.
صبحانه‌ی سالم بخورید. صبحانه واقعاً مهم‌ترین وعده‌ی غذایی در روز است پس کربوهیدارت‌های سالم مثل جو، پروتئین مثل بوقلمون کم چربی یا ژامبون و مقدار مناسبی میوه و سبزیجات بخورید.
وقت بگذارید و در طول روز میان وعده‌های سالم بخورید. با خودتان سیب، موز یا بادام ببرید تا انرژی بگیرید و مواد غذایی ناسالم نخورید که خیلی زود باعث خستگی‌تان می‌شوند.
مصرف کافئین را کم کنید. کافئین موقتاً به شما انرژی می‌دهد اما از سوی دیگر شما را مضطرب و پریشان می‌کند. اگر در روز چند فنجان قهوه می‌خورید این میزان را به یک فنجان کاهش دهید یا این که کلاً کافئین را از زندگی‌تان حذف کنید. فراموش نکنید که اگر به تدریج میزان مصرف کافئین را پایین بیاورید آسان‌تر است. اگر ناگهان مصرف کافئین را قطع کنید ممکن است دچار بی‌حالی و سردرد شوید.
۵) برنامه‌ی خوابتان را بهبود بخشید
این کار کمک زیادی به کاهش استرس می‌کند. بیشتر مردم برای این که بتوانند نهایت کارایی را در طول روز داشته باشند به ۷-۹ ساعت خواب نیاز دارند. خواب بیش از حد زیاد یا کم باعث می‌شود بی‌حال باشید و نتوانید وظایف روزمره‌تان را انجام دهید. برای این که خواب خوبی داشته باشید:
سعی کنید هر شب به میزان یکسانی بخوابید، نه این که در طول هفته روزی ۵ ساعت بخوابید و آخر هفته روزی ۱۰ ساعت چون در این صورت بیشتر احساس عدم تعادل و خستگی می‌کنید.
سعی کنید ساعت به رخت خواب رفتن و بیدار شدنتان هر روز یکسان باشد. این باعث می‌شود برنامه‌ی منظم‌تری داشته باشید و خوابیدن و بیدار شدن برایتان راحت‌تر شود.
قبل از این که بخوابید یک ساعت در تخت خواب بدنتان را شل و آرام کنید. کتاب بخوانید یا به موزیک آرام گوش دهید یا در دفتر خاطراتتان بنویسید. تلویزیون تماشا نکنید و وارد بحث شدید نشوید چون در این صورت بیرون کردن افکار از ذهنتان برای خوابیدن سخت می‌شود.
بخش ۴ از ۴:
آرام کردن ذهن
۱) مطالعه کنید
مطالعه راه بسیار خوبی برای آرام کردن ذهن و کسب دانش است. به علاوه راه بسیار خوبی برای بیدار کردن ذهن در صبح و کمک به خوابیدن در شب است. چه کتاب داستان تاریخی بخوانید و چه یک رمان عاشقانه غرق شدن در یک دنیای دیگر به شما کمک می‌کند ذهنتان را آرام کنید و دیگر استرس زندگی خودتان را نداشته باشید.
اگر این کمکی می‌کند می‌توانید همزمان با مطالعه به موزیک کلاسیک آرام گوش دهید.
یک منبع نور خوب در نزدیک تختتان داشته باشید تا آرام شوید و راحت‌تر بخوابید.
کتاب‌هایی که مطالب مخوف یا پراسترس دارند نخوانید چون حالتان را بدتر می‌کنند.
به یک کلوپ کتاب‌خوانی ملحق شوید. بدین ترتیب تشویق می‌شوید که مطالعه کنید و دوست هم پیدا می‌کنید.
۲) بیشتر بخندید
اثبات شده که خندیدن استرس را کاهش می‌دهد و هر چه بیشتر بخندید احتمال این که مثبت‌اندیش‌تر شوید و از تعامل‌های هر روزتان لذت ببرید بیشتر می‌شود. چند راه خیلی خوب برای این که بیشتر بخندید:
وقت بیشتری را با افراد بامزه بگذرانید. شاید در اطرافتان دختری باشد که همیشه شما را به خنده می‌اندازد اما او را خوب نمی‌شناسید، سعی کنید با او دوست شوید.
فیلم و برنامه‌ی کمدی ببینید.
با دوستانتان جدول حل کنید یا بازی‌های صفحه‌ای احمقانه بکنید.
با دوستانتان لباس‌های نمایشی بپوشید. تضمین می‌کنم که خیلی می‌خندید.
۳) بیشتر با دوستانتان وقت بگذرانید
این کار باعث می‌شود بیشتر احساس دوست داشته شدن بکنید و در نبردی که با استرس دارید کمتر احساس تنهایی بکنید. شاید سرتان خیلی شلوغ باشد اما همیشه وقت این پیدا می‌شود که با یکی از دوستان صمیمی یا حتی آشنایان قهوه‌ای بخورید. چند توصیه:
یک شب در هفته با دوستانتان بیرون بروید. می‌توانید خوش بگذرانید و هر هفته به رستوران جدیدی بروید.
با یکی از دوستانتان به کلاس رقص بروید. هم ورزش می‌کنید و هم خوش می‌گذرانید.
با یکی از دوستان پیاده‌روی کنید. پیاده‌روی هم استرس را کم می‌کند و هم می‌توانید گفتگوی خوب و صمیمانه‌ای با دوستتان داشته باشید.
برای گفتگو‌های دو نفره وقت بگذارید. وقت گذراندن با گروه‌های دوستان عالی است اما اگر فقط با یکی از دوستان نزدیکتان باشید رابطه‌تان صمیمانه‌تر و قوی‌تر می‌شود.
۴) سفر کنید
با این که سفر راه‌حلی دائمی برای کاهش استرس نیست اما شاید تغییر محیطی را که به آن شدیداً نیاز دارید برایتان فراهم کند. به علاوه دیدگاه جدیدی در مورد موقعیتتان پیدا می‌کنید و بیشتر قدر چیز‌هایی را که دارید می‌دانید تا این که نگران اموری باشید که نمی‌توانید تغییرشان دهید.
جسور باشید و تنها سفر کنید. این کار واقعاً ماجراجویانه است و ممکن است با افراد فراموش‌نشدنی آشنا شوید و در مورد خودتان خیلی چیز‌ها بفهمید.
با جمعی از دوستان به جایی بروید که قبلاً هرگز نرفته‌اید مثل دریاچه‌ی تاهو یا پارک ملی اورگلیدز. گشت و گذار در محیطی جدید بسیار جالب است.
همچنین می‌توانید سه روز آخر هفته را به سفری کوتاه در نزدیکی محل سکونتتان بروید و ذهنتان را آرام کنید.
سعی کنید محلی را انتخاب کنید که شما را به طبیعت نزدیک کند. یک جنگل انبوه یا ساحل شنی باعث می‌شود احساس ارتباط بیشتری با جهان کنید و آرامش بیشتری داشته باشید.
۵) محیطتان را مرتب و تمیز کنید
اگر محیطتان را مرتب کنید زندگی‌تان هم منظم‌تر و قابل مدیریت‌تر به نظر می‌رسد. مرتب کردن و تمیز کردن محیط اطرافتان به تلاش نیاز دارد اما به زمان و انرژی‌اش می‌ارزد.
ابتدا زباله‌ها، کاغذ‌های بی‌استفاده و غذا‌های منقضی شده در یخچالتان را دور بریزید.
بعد به سراغ لباس‌ها، ظروف و وسایلتان بروید و هر چه را که مورد استفاده نیست و فقط فضا را شلوغ کرده بفروشید یا ببخشید.
میز کار، کمد، میز آرایش و هر فضای دیگری را که شلوغ و به هم ریخته است مرتب کنید. هر چیزی را سر جای خودش بگذارید.
زمین را تمیز کنید، میز‌ها را دستمال بکشید و گردگیری کنید.
سعی کنید در حین انجام این کار‌ها لذت ببرید. از دوستانتان دعوت کنید برای این کار‌ها به شما کمک کنند و موزیک شاد گوش دهید.
مرتب کردن و تمیز کردن نیمی از این نبرد است. وقتی خانه مرتب و بسیار تمیز شد باید سعی کنید آن را به همین صورت نگه دارید. هر شب ۱۰-۱۵ دقیقه وقت بگذارید و هر چه را که نیاز ندارید دور بریزید، خانه را تمیز کنید و هر چیزی را سر جای خودش بگذارید تا ذهنتان باز‌تر و آرام‌تر شود.
توصیه
اگر بچه دارید او را بخوابانید یا از کسی بخواهید از او مراقبت کند و در اتاق دیگری استراحت کنید.
بیشتر بخندید.
یک حوله‌ی داغ روی گردنتان بگذارید و روی چشم‌هایتان یک برش خیار بگذارید.
از رئیستان درخواست کنید که وقتی استرس دارید چند دقیقه از میز کارتان فاصله بگیرید. قدم بزنید یا قهوه بنوشید.
چای سبز بنوشید. چای سبز اسید آمینه‌ای به نام ال-تئانین دارد که ثابت شده استرس را کمتر می‌کند و فشار خون بالا را پایین می‌آورد.
دراز کشیدن هم به کاهش استرس کمک می‌کند.
