سبک زندگی سالم

قبلاً در همین وبلاگ گفته بودم که برای رهایی از تعارف‌های بی‌مورد دیگران برای خوردن فقط بگویید: “نه، متشکرم” اما امروز فهمیدم کافی نیست!
امروز وقتی دوستانم از من برای خوردن عصرانه دعوت کردند، با فرمولی که گفتم خیلی راحت گفتم “نه، متشکرم” و برای محکم‌کاری و نشان دادن این که واقعا میلی به خوردن ندارم، آنها را ترک کردم و جای دیگری به کار خود مشغول شدم. اما بعد از پنج دقیقه دیدم دوستم با لقمه‌ای خیلی خیلی بزرگ جلوی چشمم ظاهر شد که بفرما بخور بوش میاد هوس می‌کنی!
تشکر کردم و لقمه را گرفتم ولی بعدش هر چقدر به لقمه نگاه کردم دیدم تا حالا تو عمرم لقمه به این بزرگی نخوردم، اصلا بلد نیستم بخورم. بنابراین از جام بلند شدم به سمت دوستانم رفتم و گفتم: “عزیز ازت ممنونم ولی این لقمه خیلی بزرگه!” لقمه را تحویل دادم و یک لقمه بند انگشتی کوچیک برداشتم، تشکر کردم و برگشتم.
چند دقیقه‌ای از موفقیت من نگذشته بود که دیدم این دفعه دوستم با یک لقمه بندانگشتی دیگه پیشم اومد که اینم خوشمزه‌ست بخور!
خنده‌ام گرفته بود چون از سماجت دوستم خوشم اومده بود و همچنین از خودم، که تونسته بودم بهش نشون بدم من لقمه‌های بند انگشتی می‌خورم.
در اینجا از همه دوستان عزیز می‌خواهم که دوستی خود را با احترام به حق انتخاب دوستانشان نشان بدهند.

کارشناس تغذیه سیبیتا

آخرین بار کی ساندویچ یا پیتزا خورده‌اید؟ قاعدتاً نباید مدت زیادی بگذرد. فکرش را که بکنید می‌بینید فست فودها به یک غذای اصلی برای خیلی از ما تبدیل شده‌اند.
ده سال پیش در محله شما چند ساندویچی و رستوران فست فود بود و حالا چند تا هست؟
یک روز وقتی سر کار می‌روید یا در شهر می‌گردید، ساندویچی‌ها و فست فودهایی را که در مسیرتان می‌بینید بشمارید. اگر خواستید می‌توانید کتابفروشی‌ها را هم بشمارید تا به اهمیت فوق‌العاده غذای جسم در مقایسه با غذای روح از دید ما پی ببرید و کمی تاسف بخورید. به آدمها هم نیم‌نگاهی بیندازید تا آمار چاقی دستتان بیاید و بعد اگر هنوز به مقصد نرسیده بودید به ارتباط اینها با هم فکر کنید.
مگر خوردن فست فود چه اشکالی دارد؟
واقعیت این است که فست فودها پر از نمک و چربی‌های ناسالم و کربوهیدرات‌های تصفیه شده‌اند. پر از مواد شیمیایی نگه‌دارنده با اثرات سمی‌اند. در کنارشان هم معمولا نوشابه خورده می‌شود که سرشار از قند و ترکیبات شیمیایی مضر خاص خودش است. این که یک چنین ترکیبی با سلامتی ما چه می‌کند معلوم است.
فست فودها سرشار از نمک هستند. تا جایی که گفته می‌شود نمک پنهان موجود در یک وعده فست فود تا دو برابر نیاز روزانه بدن ماست. اگر شور بودنش را احساس نمی‌کنید به خاطر طعم‌دهنده‌هاییست که به آن اضافه کرده‌اند. نمک زیاد هم که می‌دانید باعث بالا رفتن فشار خون و بیماری‌های قلبی می‌شود. آمار ابتلا به سرطان را هم تا دو برابر بالا می‌برد.
به علاوه، ثابت شده ترکیبات شیمیایی نیتروژنی هم که به عنوان ماده نگه‌دارنده به غذاهای فست فودی اضافه می‌شوند سرطانزا هستند. حتی آمار سرطان در نوزادان مادرانی که در طی بارداری فست فود می‌خورده‌اند بیشتر است.
چربی‌های موجود در فست فودها هم از بدترین نوع ممکن هستند. نه فقط ما چاق می‌کنند و بدنمان را از فرم خارج می‌کنند بلکه مستقیما سلامتی اعضای حیاتی ما را تهدید می‌کنند. اتفاقی که می‌افتد و خیلی هم خطرناک است رسوب این چربی‌های سنگین در رگهای ماست و این یعنی سکته قلبی و مغزی، یعنی مرگ زودرس.
فست فودها ما را چاق می‌کنند چون بسته‌های متراکم کالری هستند. آن هم کالری‌های ناسالم و پوچ یعنی بدون ارزش غذایی. کالری یک وعده غذای فست فودی معمولا به اندازه یک و نیم تا دو برابر یک وعده غذای خانگی با حجم مشابه است. آمار گرفته‌اند و دیده‌اند در کسانی که هفته‌ای دو بار غذای فست فودی می‌خورند چاقی 50 درصد و دیابت هم که می‌دانید نتیجه چاقی است، دو برابر بیشتر است.
از طرف دیگر ترکیبات سمی موجود در غذاهای فست فودی، زیبایی و شفافیت پوست ما را هم از بین می‌برند، ما را عصبی و بی‌حوصله می‌کنند و کارآیی فکریمان را پایین می‌آورند.
بس است یا باز هم بگویم؟
جالب است که اندازه این غذاهای سمی، ساندویچ‌ها و پیتزاها و نوشابه‌ها روز به روز بزرگ‌تر هم می‌شود. مثلاً ساندویچ‌های قدیم را با آن نانهای ساندویچی کوچک به یاد بیاورید و با ساندویچ‌های امروزی مقایسه کنید، یا نوشابه‌های قدیمی را با نوشابه‌های غول‌آسایی که این روزها در سوپرمارکت‌ها خودنمایی می‌کنند.
معمولا طعم و ترکیب غذاهای فست فودی هم به نوعی است که شخص را به زیاد خوردن ترغیب می‌کند و بعد از مدت کوتاهی دوباره میل به خوردن را در وی پدید می‌آورد طوری که حتی بعضی از محققان صحبت از نوعی اعتیاد می‌کنند. بعضی تحقیقات هم نشان داده کسانی که بیشتر فست فود می‌خورند ذائقه‌شان از غذاهای سالم دور می‌شود و میوه و سبزیجات کمتری می‌خورند و این اتفاق بیشتر از همه بچه‌ها را نشانه می‌رود.
یک موضوع خیلی مهم دیگر که گاهی از آن غفلت می‌شود این است که کلاً فست فودها برخلاف غذاهای خانگی که در آشپزخانه و با محصولات طبیعی درست می‌شوند محصولات طبیعی نیستند، بلکه محصولات آزمایشگاهی‌اند: ترکیبی از مواد طبیعی و مواد گوناگون شیمیایی. چندین و چند ترکیب شیمیایی مختلف در هر محصول فست فودی وجود دارد. شما وقتی یک سیب می‌خورید می‌دانید که دارید چه می‌خورید ولی وقتی سوسیس و کالباس و همبرگر می‌خورید آیا واقعا می‌دانید که چه می‌خورید؟ اخباری که گاه و بیگاه از سودجویی عرضه کننده‌های این محصولات در این باره به گوش می‌رسد هم به این عدم اطمینان دامن می‌زند. حتما فیلم رستوران بزرگ لویی دو فونس را که تلویزیون بارها نشان داده به یاد می‌آورید که در آن صاحب طمعکار یک کارخانه مواد غذایی می‌خواهد غذاهای مصنوعی را به جای غذاهای واقعی به مردم قالب کند و لویی دوفونس که یک بازرس غذایی است به کمک پسرش با او مقابله می‌کند.
چه کار می‌توانیم بکنیم؟
ما هیچوقت با آدمهای خوش ظاهر و بدباطن، آدمهای  زیبا و خوشپوش ولی بدذات، دوستی و مراوده نمی‌کنیم. وقتی بفهمیم شخصی بدجنس و خبیث است از او فاصله می‌گیریم. حقیقت این است که فست فودها هم همین حالت را دارند و غذاهایی خوشمزه ولی مضر و با ارزش غذایی منفی هستند.
معلوم است که باید از غذاهای فست فودی فاصله بگیریم. معلوم است که نباید در مقابل موج غذاهای فست فودی که دارد همه ما را با خود می‌برد بنشینیم و دست روی دست بگذاریم.
اما من شخصا فکر نمی‌کنم راه حل مشکل آن چیزی باشد که در آمریکا در پیش گرفته‌اند. در آمریکا در بعضی رستوران‌های فست فود در سینی غذای مشتری‌ها یک قرص پایین آورنده چربی خون هم سرو میکنند. اما راهش قطعا این نیست. هیچ آدم عاقلی با این فکر که قرار است بعدا پادزهر بخورد زهر نمی‌خورد. به علاوه همانطور که گفتم، ضرر غذاهای فست فودی فقط در چربی‌های مضرشان نیست.
اما ما خیلی کارها می‌توانیم بکنیم:
– بیایید به فست فود نه بگوییم و حرکت‌های ایرانی برای غذای سالم راه‌اندازی کنیم. مثل حرکت‌های Anti Fast Food در فرانسه و Slow Food در ایتالیا. با تحریم فست فودها، عرضه کننده‌های فست فود را وادار کنیم مثل خیلی از کشورهای دیگر غذای سالم ارائه دهند. کسی که یک رستوران فست فود تاسیس می‌کند قطعا می‌تواند با همکاری با آشپزهای خبره و متخصصان تغذیه غذاهای خوشمزه و سالم تحویل مردم دهد. همان کاری که در گوشه و کنار دنیا به وفور و در ایران به ندرت انجام می‌شود.
– آشپزخانه‌ها را فعال‌تر کنیم و بچه‌ها را در آشپزی شرکت دهیم و با این رسم جدید که در خانواده‌ها مد شده که دختران نوجوان و جوان آشپزی را کاری بی‌ارزش می‌دانند و سراغش نمی‌روند مقابله کنیم چون نتیجه چنینی نگرشی رو آوردن خانواده‌های آینده به غذاهای آماده و افتادن در دام بیماری‌هاست.
– رواج فست فودها به زندگی‌های پرمشغله امروزی هم برمی‌گردد. شاید مادران شاغل امروزی نتوانند و فرصت نکنند هر روز قورمه سبزی و فسنجان بار بگذارند. وقتش است که همه آستینها را بالا بزنیم و به کمک هم غذاهای سالم و فوری را در جامعه رواج دهیم. مادر من در موقعیت‌های فوری وقتی به آشپزخانه می‌رفت بیست دقیقه تا نیم ساعت بعد با یک غذای خوشمزه بیرون می‌آمد. آیا مادران امروزی هم با وجود در اختیار داشتن وسایل پخت و پز مدرن‌تر و سریع‌تر این توانایی را دارند؟ بیایید یاد بگیریم لقمه‌های سریع خانگی مثل انواع کوکوها و کتلت‌ها و املت‌ها را جایگزین ساندویچ‌های بی‌خاصیت و مرگبار کنیم. فست فودهای سالم خانگی، ساندویچ‌ها و پیتزاهای خانگی هم جایگزین خوبی هستند. با مواد اولیه مطمئن، با سبزیجات متنوع و گوشت می‌توانیم ساندویچ‌ها و پیتزاهای سالم‌تر تهیه کنیم. و البته همیشه می‌توانیم در صحبت‌های تلفنی و مهمانی‌های خانوادگی، دستور پخت غذاهای سالم و فوری را با هم رد و بدل کنیم.
یک پیشنهاد: همیشه به آنچه می‌خورید فکر کنید. غذایی را که نمی‌دانید چیست نخورید. غذایی که چاق و زشت و بیمارتان می‌کند نخورید. غذایی که پوستتان را چروک و کدر می‌کند نخورید. غذایی که بی‌حوصله و بداخلاقتان می‌کند نخورید. غذایی که عمرتان را کوتاه می‌کند نخورید، یا لااقل کمتر بخورید و اگر خواستید بخورید بیشتر از هفته‌ای یک بار نخورید و ساندویچ‌ها و فست فودهای با ترکیب سالم‌تر و اندازه کوچک‌تر را انتخاب کنید و در کنارشان سالاد و سبزیجات مخصوصا کلم و گوجه‌فرنگی را فراموش نکنید.
یک سوال: نزدیک‌ترین رستوران فست فود با شما چقدر فاصله دارد؟
شاید برایتان جالب باشد که یک تحقیق دانشگاهی نشان داده اگر منزل شما نزدیک رستوران فست فود باشد عمر شما کوتاه‌تر خواهد بود.

طراح برنامه سیبیتا

گوجه فرنگی از سوسیس خوشمزه‌تره! تا حالا به این موضوع فکر نکرده بودم.
وقتی آهسته خوردم و به مزه‌ها توجه کردم احساس جالبی بود که طعم سوسیس که تا حالا خیلی برایم خوشمزه و خوش‌طعم بود اون طعم رو نداشت و طعم گوجه فرنگی برایم خوشمزه‌تر بود و بیشتر می‌پسندیدم.

خانم ل ب

می‌خوام یه روش بهتون بگم برای خوشمزه کردن ماست کم‌چرب، مخصوصا برای کسانی که فشار خون دارند هم خیلی مفیده. کدوهای کوچک رو با رنده ریز رنده کنید، بعد خیارها رو با رنده درشت‌تر و کمی شوید تازه یا اگر نداشتید خشک، بعد کمی پودر موسیر، آبلیموی تازه و کمی نمک (خیلی کم) اضافه کنید. خیلی خوشمزه می‌شه حتما امتحان کنید.

خانم ر ش

آرام و آهسته غذا خوردن و گذاشتن قاشق در بشقاب بعد از هر لقمه، علاوه بر اینکه باعث می‌شود با تامل بر غذایی که می‌خوریم آن را درک کنیم و از آن لذت ببریم و به احساس سیری برسیم، فرصت خوبی در اختیارمان می‌گذارد تا با هم‌سفره‌های خود صحبت کنیم. از وقتی به سیبیتا می‌آیم وعده‌های طولانی‌تر غذا باعث شده ارتباط بیشتری با همکاران و اعضای خانواده‌ام داشته باشم. یک وعده ۴۵ دقیقه‌ای ناهار مجال خوبی است برای در میان گذاشتن تجربیات، افکار و احساسات با همراه غذاییمان در فواصل قرار دادن قاشق در بشقاب. امیدوارم همه دوستان از لحظات دلپذیر سفرشان به سمت سلامتی بیشتر لذت ببرند.

خانم م الف

من تا کنون از آب سبزیجات استفاده نکرده بودم ولی طی این هفته از آب کرفس، کدو و گوجه فرنگی استفاده کردم و احساس شادابی و سرزندگی می‌کردم.

خانم م م

شیوه غذا خوردن من که بسیار تند و سرپایی بود، زمان آن بیشتر شده. احساس می‌کنم از غذا خیلی بیشتر لذت می‌برم با این که مقدارش کمتره! . . . همیشه غذا را با ترس از کالری و استرس می‌خوردم، الآن بدون دغدغه و با خیال راحت از غذا لذت می‌برم.

خانم م ه

تعریف سازمان بهداشت جهانی از سلامتی:
سلامتی عبارت است از وضعیت رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی و نه تنها نبود بیماری و معلولیت. برخی عقیده دارند که سلامتی را نمی‌توان به عنوان «یک وضعیت» بیان کرد. سلامتی یک فرایند است که در طی آن تطابقی پیوسته با تقاضاهای در حال تغییر زندگی و تغییراتی که ما به معنای زندگی می‌دهیم ایجاد می‌شود. پس سلامتی مقوله‌ای پویاست.
ابعاد سلامتی عبارتند از:
۱. بعد جسمی
یعنی‌‌ همان عملکرد صحیح و کامل اعضای بدن.
۲. بعد روانی
منظور نداشتن بیماری ذهنی نیست بلکه بهداشت روانی چنین تعریف شده است: حالت توازن بین شخص و دنیای اطراف او و سازگاری شخص با خود و دیگران و همزیستی بین واقعیت‌های خود، مردم و محیط زیست
۳. بعد اجتماعی
رفاه اجتماعی به معنای هماهنگی و کنش متقابل در هر فرد، بین فرد و دیگر اعضای جامعه و بین افراد و دنیایی است که در آن زندگی می‌کنند. بعد اجتماعی سلامتی شامل سطوح مهارت‌های اجتماعی یک فرد، عملکرد اجتماعی و توانایی درک خود به عنوان عضوی از یک جامعه بزرگ‌تر است.
۴. بعد روحی
سلامت روحی به آن قسمتی از فرد اطلاق می‌شود که به دنبال معنی و هدف زندگی می‌گردد. این بعد از سلامتی شامل استحکام شخصیت، اصول و اخلاقیات، هدف در زندگی و تعهد نسبت به وجودی بالا‌تر است.
۵. بعد احساسی و عاطفی
سلامت عاطفی به احساسات بستگی دارد.
۶. بعد شغلی
کار بدنی اغلب با بهبود در ظرفیت جسمی همراه است، در حالی که دستیابی به هدف و خود واقع‌بینی در کار، دو منبع رضایت و بالا رفتن عزت نفس هستند.
با این توضیحات می‌خواستم من و شما یادمان باشد که:
سلامتی جزء مسئولیت‌های فردی است.
بنابراین با آوردن تعریف سلامتی و معرفی ابعاد مختلف آن خواستم وضعیت خود را ارزیابی کنید و همانطور که نگران سلامتی جسمی خود هستید و هر چند وقت یکبار چکاپی می‌گیرید، از همین امروز با خود قرار بگذارید که نگران تمام ابعاد سلامتی خود باشید و در چکاپ‌های خود آن‌ها را هم وارد کنید.

کارشناس تغذیه سیبیتا

۱. آیا نان شما را چاق می‌کند؟ بعضی از رژیم‌های قدیمی مثل اتکینز از شما می‌خواهند که لب به نان نزنید. اما امروز دیگر برنامه‌های لاغری همه نان‌ها یا کربوهیدرات‌ها را به یک چوب نمی‌رانند. همانطور که روغن خوب و روغن بد داریم، کربوهبدرات خوب و کربوهیدرات بد هم داریم. کربوهیدرات‌های تصفیه شده و کارخانه‌ای به دلیل اینکه سبوسشان گرفته شده، قند خود را سریع آزاد می‌کنند و این موضوع همراه با پاسخهای شیمیایی بدن باعث نوسانات شدید قند خون و گرسنگی کاذب بعد از یک زمان خیلی کوتاه می‌شود. در مقابل، نانهای کامل قند خود را آهسته آزاد می‌کنند و باعث سیری طولانی‌مدت می‌شوند. حتی خوردن و جویدن نانهای کامل بیشتر طول می‌کشد و سیگنال‌های بیشتری هنگام خوردنشان به مغز مخابره می‌شود و به این ترتیب می‌توانند عامل موثری در پیدایش احساس سیری و کاهش وزن باشند. پس این نان نیست که شما را چاق می‌کند. اگر به جای نان سفید، نان خوب و باکیفیت بخورید نه فقط چاق نمی‌شوید که وزن هم کم خواهید کرد. شاید برایتان جالب باشد که فرانسه مهد نانهای جورواجور است و فرانسوی‌ها عاشق نان هستند و در عین حال لاغرند.

۲. آگاهانه خوردن خیلی مهم است. اگر می‌خواهید وزن مناسبی داشته باشید حتما باید به کیفیت نانی که انتخاب می‌کنید توجه کنید. مخصوصا اگر یک ایرانی باشید چرا که نان یکی از اصلیترین غذاهای حاضر در سفره ایرانی‌هاست و می‌گویند هر ایرانی هر روز تقریبا ۴۰۰ گرم نان می‌خورد. اما نکته مهم این است که در اینجا کیفیت بیشتر از کمیت اهمیت دارد. اگر شما نان درست را انتخاب کنید و البته آن را درست یعنی آرام و باتوجه بخورید، هیچوقت نمی‌توانید زیاد بخورید و طبعا چاق هم نمی‌شوید. این هم مهم است که به نانهایی که می‌خورید تنوع دهید. شما مجبور نیستید فقط نان گندم بخورید. نان جو و چاودار یا حتی نانهایی که ترکیبی از غلات مختلف هستند را هم امتحان کنید. بهترین انتخاب، نانهای کامل هستند و منظور از نان کامل نانیست که سبوس آن گرفته نشده باشد. یک چنین نانی می‌تواند از سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی هم پیشگیری کند. پس بهتر است نانهای کامل بخورید. فرقی هم نمی‌کند که این نان سنتی باشد یا صنعتی. نان سنگک یا نانهای ماشینی سبوسدار هر دو خوبند. اگر هم یک وقت خواستید نان سفید بخورید یادتان نرود در کنار آن سبزی و سالاد بخورید تا تعادل تغذیه‌ای را رعایت کرده باشید و بعد از خوردنش دوباره زود گرسنه نشوید.

۳. ما نان را فقط به عنوان غذا نمی‌خوریم. نان برای ما نماد برکت و نعمت هم هست. نزد ما حرمت دارد. اگر تکه نانی روی زمین افتاده باشد خم می‌شویم و برش می‌داریم. حتی پدران ما به رسم دوستی با هم نان و نمک می‌خوردند. آیا نانهای صنعتی هم می‌توانند این معانی را در خود حمل کنند؟
نباید انکار کرد نانهای صنعتی برتری‌های خود را دارند و قطعا بهداشتی‌ترند. اما نسبتشان با نان سنتی‌‌ همان نسبت فرش ماشینی با فرش دستباف است. اگر قرار است به سمت ماشینی شدن نان‌هایمان برویم کاش می‌شد صنایع غذایی، پیوندی بین سنت و مدرنیته برقرار کنند و روح نانهای سنتی را در نانهای ماشینی زنده نگه دارند. لابد می‌پرسید این مطالب چه ارتباطی با موضوع چاقی دارد؟ حقیقت این است که یک دلیل گسترش چاقی در دنیای امروز، تهی شدن انسان جدید از معنا و فاصله گرفتن از خود واقعی و گرفتار شدن در چنبره زندگی ماشینی است. یک چنین انسانی برای رفع کمبود‌ها و گرسنگی‌های روحی خود سراغ غذا می‌رود و اصطلاحا حفره‌های روحش را با غذا پر می‌کند. در این میان نان مخصوصا برای ما ایرانی‌ها می‌تواند نقش یک عامل متوازن کننده را ایفا کند. باید بپذیریم که نان ایرانی یک محمل فرهنگی هم هست و روح ما را هم تغذیه می‌کند. سنگک یا تافتون سفره ما را با سفره مادرمان پیوند می‌دهد. خاطرات شیرینمان را زنده می‌کند و به ما آرامش می‌دهد. بی‌دلیل نیست که وقتی یک بار از خانم فهیمه راستکار دوبلور معروف و همسر آقای دریابندری که با هم «کتاب مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز» را نوشته‌اند و برای نوشتن این کتاب همه غذاهای دنیا را در آشپزخانه منزلشان پخته و امتحان کرده‌اند، پرسیدند خوشمزه‌ترین غذای دنیا کدام است گفته بود نان سنگک داغ با کره!

طراح برنامه سیبیتا

خیلی از مراجعین می‌گویند: مجبورم به خاطر بچه‌ها انواع تنقلات و بستنی در خانه داشته باشم.
امروز سری به کابینت‌های آشپزخانه یا یخچال خانه بزنید و غذاهای ناسالم و مضر را دور بریزید. مجبور نیستید مقاومت خود را به رخ بکشید یعنی در خانه غذاهای وسوسه‌انگیز را داشته باشید و سعی کنید که آن‌ها را نخورید. پس خیلی راحت آن‌ها را دور بریزید.
سپس اجازه بدهید که خوردن تنقلات هم برنامه داشته باشد مثلا یک روز هفته را با خانواده به گردش بروید تا هم پیاده‌روی داشته باشید و هم از خوردن تنقلات لذت ببرید. با این روش هم از پیاده‌روی لذت برده‌اید هم از خوردن تنقلات و کالری بالای آن‌ها هم با پیاده‌رویتان مصرف می‌شود. از طرفی بچه‌ها هم یاد می‌گیرند که این تنقلات برای تفریح است و هر از چندگاه مصرف می‌شود، نه به عنوان غذای اصلی!

وقتش نرسیده که خانه تکانی کنید؟

کارشناس تغذیه سیبیتا