وعده به وعده – قسمت پانزدهم

مترجم: دکتر فرید ذاکر | مدیر و طراح برنامه سیبیتا

 

ورود شفای واقعی با آگاهی شروع می‌شود و قبل از همه، آگاهی به خود برای کشف این که چگونه عمل می‌کنیم. با آگاهی است که مسئولیت پدید می‌آید. (آن ماری کالبین . غذا و شفا) آیا قبل از شروع غذا جسم و ذهنتان به زبان واحدی سخن می‌گویند؟ یا مانند مریخ و ونوس هستند که هرچند نمی‌توانند بدون هم سر کنند اما درک درستی هم از هم ندارند؟ کدامیک بیشتر کنترل را در دست دارند و سبک غذا خوردنتان را تعیین می‌کنند؟ وقتی ذهن شما کنترل را در دست دارد ممکن است غذا را برای سلامتی بخواهید یا برای برطرف کردن احساسات خود مانند خستگی، احساس خلا، گریز و رهایی، نیاز به عشق و… این حالت‌های احساسی می‌توانند به شکلهای مختلفی بروز داشته باشند. مثلا خیلی از زنانی که تازه مادر شده‌اند به من گفته‌اند تغذیه و مراقبت مداوم از نوزادشان آنها را در یک خلا حسی قرار می‌دهد و اغلب سبب روی آوردن به غذا می‌شود. از سوی دیگر اگر از نظر جسمی خیلی حساس باشید ممکن است جسم شما کنترل غذا خوردنتان را بر عهده گیرد. وقتی معده شما سر و صدا می‌کند یا وقتی دچار سوزش معده می‌شوید آیا به طور خودکار در خود نیاز به خوردن احساس می‌کنید؟ یا بدن خود را آموزش داده‌اید در زمان‌های منظم در طول روز غذا دریافت کند؟   □ چرا گرسنه‌اید؟ امروز از گرسنگی احساسی‌تان آگاه باشید و همینطور از گرسنگی جسمی‌تان.

 

انتخاب من به یک رستوران رفتم که روی تابلویش نوشته بود صبحانه هر زمان، من هم نان خاص زمان رنسانس را سفارش دادم. (استیون رایت . کمدین) آیا هیچوقت این احساس را داشته‌اید که دارید خوشی و لذت نهفته در غذا را از دست می‌دهید؟ انتخاب غذا هیچوقت نباید یک کار شاق باشد. اما رژیم‌های غذایی سختگیرانه و قواعد دست و پاگیر غذایی می‌تواند موضوع غذا را به یک موضوع پزشکی یا اجباری تبدیل کند. شما به دنیا آمده‌اید تا غذا را به شکل طبیعی و با شم و سلیقه خود بخورید. بنابراین شروع کنید به آرامی اما اطمینان با آگاهی و حضور ذهن طبیعی و انتخاب غذاهای طبیعی به تغذیه جسم طبیعی خود بپردازید. انتخاب غذاهای طبیعی نشان‌دهنده این است که شما در وضعیت تعادل هستید. به این معناست که شما به طور طبیعی بعضی غذاها را انتخاب می‌کنید تا نیازهای وجود مادی و وجود معنوی خود را برطرف سازید که این شامل هشیاری شما هم می‌شود. قدم اول در تغذیه متعادل و طبیعی تشخیص این نکته است که آیا در حال حاضر در وضع تعادل به سر می‌برید؟ اگر به دلایل احساسی غذا می‌خورید، یا در متعادل غذا خوردن مشکل دارید(خیلی کم یا خیلی زیاد) یا به طور مداوم درباره غذا فکر می‌کنید یا نگرانید، قاعدتا پاسخ این سوال را می‌دانید. قبل از انتخاب غذای امروز تصور کنید اگر غذاها دوستان شما بودند، دوست داشتید کدام‌ها هنگام غذا با شما باشند؟ با شم و حس درونی خود در این باره بیندیشید که بعد از دیدار با این دوستان چه احساسی خواهید داشت.   □ بگذارید شم و حستان شما را هدایت کند تا یک انتخاب غذایی تازه برای امروز داشته باشید.

 

تدارک ضروری‌ترین بخش هر غذایی که در خانه پخته می‌شود عشق نسبت به کسانیست که برایشان غذا می‌پزید. (سوفیا لورن) آیا غذاهای خاصی را از دوران کودکی خود به یاد می‌آورید؟ آیا روزهای تعطیل را که با دوستان و نزدیکانتان می‌گذراندید به یاد می‌آورید؟ بله، غذایی که با عشق آماده شود چنین قدرتی دارد. مثلا خود من هنوز خاطره گرم یکشنبه‌هایی را که در منزل پدربزرگم در شیکاگو می‌گذراندم به یاد دارم. اعضای فامیل همه حاضر بودند و اغلب یک مهمان تازه هم در بینمان حضور داشت. اما چیزی که واقعا آن روز را خاص و به‌یادماندنی می‌کرد غذایی بود که مادربزرگم درست می‌کرد. کیک سیب داغ و غذاهای خوشمزه دیگر مادربزرگ آن شبهای ما را روشن می‌کرد. من مطمئنم عشقی که مادربزرگ به ما داشت واقعا در آن غذاها وجود داشت. شما از چه زاویه‎ای به موضوع تدارک غذا و آشپزی نگاه می‌کنید؟ درباره کسانی فکر کنید که با عشق برایشان غذا می‌پزید، آنگاه غذای شما با حسی از خوشی، شادی و کمال درخواهد آمیخت.   □ یک وعده یا میان‌وعده سرشار از عشق برای خود (و دیگران) آماده کنید.

 

آداب برای ساختن یک زندگی منضبط لازم است به وضعیت خود نظری بیفکنید… از این نظرگاه شما خود شاهد خود هستید. (کالو رینپوچ) آداب زمان غذا می‌توانند اهداف مختلفی را دنبال کنند. مثلا ممکن است شما را در ارتباط با روحتان قرار دهند. یا با آهسته‌تر کردن شتاب زندگی‌تان، الگوهای قدیمی را بشکنند و حتی کمک کنند به نظم و نیرو و توان جدیدی دست یابید. یک استعاره شگفت‌انگیز هست که کالو رینپوچ و دیگران به کار برده‌اند، درباره دو خانه که در هر یک گنجی پنهان است. یکی از خانه‌ها دری دارد که قفل است. خانه دیگر در و پنجره‌هایش همه باز است. دانستن این که گنج کدام خانه نصیب دزدان می‌شود آسان است! شما چقدر مراقب گنج واقعی خود هستید؟ منظورم تنها جسم یگانه‌ایست که در اختیار دارید. با آداب زمان غذا می‌توانید به این هدف برسید. یک مفهوم بودایی هست که از متعلم می‌خواهد از هر ماده‌ای مثلا غذا، نوشیدنی یا دارو که آگاهی و حضور ذهن را مخدوش می‌کند بپرهیزد. در هر آئین و سنتی این زمینه هست که با به‌کارگیری آداب صحیح شما را از غافلانه خوردن حفظ کند. کافیست دستورات آئینتان را به کار بندید.   □ امروز به دعای زمان غذای خود یک مفهوم یا تعهد جدید بیفزایید.

 

تناول پول فقط یک وجه از نظامیست که ذهن ما را افسون می‌کند… و ما سرانجام ناخواسته به این باور می‌رسیم که آنچه نظام عرضه می‌کند همان شکل واقعی زندگیست. (کن مک‌لئود . بیدار شوید و به زندگیتان چشم بگشایید) غذا هم مانند پول می‌تواند مظهر نظامی باشد که ذهن را در چنبره افسون خود گرفتار می‌کند. گاهی اوقات ما به یک نظام غذایی اعتقاد پیدا می‌کنیم و فکر می‌کنیم روش درست همان است. منظور من این نیست که رژیم غذایی خاصی که شما را سالم و شاداب می‌سازد کنار بگذارید. اما اگر غذا را هدف قرار دهید نه وسیله، ممکن است تاثیر منفی بر شما و دیگران بگذارد. مثلا اگر به بودا غذای گوشتی تعارف می‌کردند می‌خورد. ولی هیتلر گیاهخوار بود. می‌توانید از این زاویه به موضوع نگاه کنید: دوست داشتید همسایه‌تان یک فرد مهربان گوشتخوار باشد یا یک فرد گستاخ گیاهخوار؟ حقیقت این است که هیچیک از ما در تعاریف قالبی نمی‌گنجیم. موضوع آنقدر اهمیت دارد که حتی دکتر استیون برتمن یک اصطلاح جدید (Orthorexia Nervosa) برای توصیف وسواس سالم خوردن وضع کرده است. هر نظام غذایی که شکل وسواس‌گونه به خود بگیرد می‌تواند چشم‌اندازتان را محدود کند.   □ از خود بپرسید: نظام غذایی من کدام است؟ آیا من در این باره نگاه وسواس‌گونه دارم به نحوی که باعث آزار خود و دیگران می‌شوم؟

 

ارتباط ما ممکن است باعث ناامیدی خود شویم، ممکن است انتظارات خود را برآورده نکنیم، اما به هر حال از دوستی با خود دست برنمی‌داریم. (شارون سالزبرگ . مهربانی عاشقانه) آیا تا به حال درباره موضوعات غذایی دچار ناخشنودی شده‌اید؟ آیا از این که نتوانسته‌اید به رژیمتان پایبند باشید پیش خود سرافکنده شده‌اید؟ آیا شده به توصیه‌های متخصص تغذیه یا پزشکتان بی‌اعتنایی کرده باشید؟ آیا در مورد رژیم شخصی که فکر می‌کنید خیلی کم یا خیلی زیاد می‌خورد، دچار نگرانی یا انزجار شده‌اید؟ شما می‌توانید با تمرین نوعی از دوستی ناخشنودی‌های زمان غذا را تقلیل دهید. مهربانی عاشقانه نوعی از دوستیست که در آن شما از ته دل بهروزی و شادی را برای دیگری آرزو می‌کنید، صرف نظر از این که اصلا او را می‌شناسید یا نه. این نوع از عشق، احساساتی، نوستالژیک یا جسمانی نیست. از این رو نمی‌تواند منجر به بروز حالاتی مانند رشک و حسد و شکست در ما شود. مهربانی عاشقانه از کجا شروع می‌شود؟ در وهله اول با دوست داشتن خودتان. به عنوان یک دوست ناکامی‌ها و انتظارات برآورده نشده را بر خود ببخشید.   □ وقتی با دیگران غذا می‌خورید (یا به تنهایی) دوست خود باشید و ناکامی‌های خود را بر خود ببخشید.

 

عزیمت با تبدیل شدن به یک انتخاب کننده آگاه، شروع می‌کنید به تولید اعمالی که شما و نزدیکانتان را در یک سیر تکاملی قرار می‌دهد. و این همه آن چیزیست که باید انجام دهید. (دیپاک چوپرا . هفت قانون معنوی موفقیت) به عنوان یک انتخاب‌کننده آگاه می‌توانید تصمیم بگیرید احساسات مربوط به آخرین غذایی که خورده‌اید را پشت سر بگذارید. همین یک کار نتایج زیادی به دنبال دارد. با رها کردن احساسات زمان غذا، گستره احساستان را برای درک آنچه در لحظه حال می‌گذرد آزاد می‌کنید. فرض کنید از انتخاب‌های غذاییتان ناراضی هستید. اگر این حس را با خود حمل کنید؛ ممکن است احساس غصه یا گناه به شما دست دهد. با این حالت ذهنی ممکن است به جای این که با دیگران بجوشید و سرگرم زندگی شوید، تصمیم به کناره‌گیری از دیگران بگیرید. یا احساساتتان ممکن است شما را به این سمت سوق دهد که فکر کنید نیاز به تسکین خود دارید و این امر ناخواسته به خوردن بیشتر و احساس باز هم بدتر منجر شود. ما در طول زندگی خود هزاران هزار انتخاب انجام می‌دهیم. اگر نسبت به انتخاب‌های احساسی خود کمی آگاه‌تر باشید می‌توانید اعمال جدیدی خلق کنید که روزتان را به شکل حیرت‌آوری تغییر دهند.   □ انتخاب کنید که احساسات همراه با غذا را سر غذا جا بگذارید و دریچه وجود خود را به آنچه لحظه جدید با خود به همراه می‌آورد بگشایید.