وعده به وعده – قسمت سیزدهم

مترجم: دکتر فرید ذاکر | مدیر و طراح برنامه سیبیتا

 

ورود بخواهید که به شما داده خواهد شد، بجویید که خواهید یافت، بکوبید که در به رویتان گشوده خواهد شد. (انجیل لوقا) آیا پیام یا معنای روحی عمیق‌تری هست که دوست داشته باشید هنگام غذا دریافت کنید؟ با شروع دعا حتی قبل از خوردن غذا، آمادگی بیشتری برای درک و دریافت خرسندی و غنای معنوی نهفته در غذا خواهید داشت و غذا خوردن برایتان فقط به معنای پر کردن شکم و سیر شدن نخواهد بود. تعلیم عیسی در خصوص دعا صرفا به دعای هنگام غذا محدود نمی‌شود. در حقیقت دایره تاثیر دعا از زمان غذا درمی‌گذرد و فراتر می‌رود. شما می‌توانید با تمرکز و حضور ذهن رفته‌رفته تجربه غذا خوردنتان را غنی‌تر و کامل‌تر کنید. گاهی اوقات خواندن یک متن مقدس یا یک شعر یا یک جمله پرمغز مفید و سودمند است. آیا بخش خاصی از متون مقدس یا کتاب‌های دیگر هست که مورد علاقه‌تان باشد؟ چند دقیقه وقت صرف کنید و یک متن کوتاه در حد سه یا چهار پاراگراف را چند بار بخوانید. سعی نکنید هیچ معنای خاصی را به آن تحمیل کنید. فقط چند دقیقه خود را در حس کلمات غوطه‌ور سازید و توجه کنید که این کار چگونه درجه آگاهی و حضور ذهن شما را در حالی که برای خوردن آماده می‌شوید تغییر می‌دهد.   □ قبل از رفتن سراغ غذا با خواندن یک عبارت خاص، با تمرکز و حضور ذهن، آماده ورود به وعده بعدی غذای خود شوید.

 

انتخاب مهمان‌های دیگر هنوز نرسیده‌اند. جشن رو به پایان است؛ ته‌مانده خوراکی‌ها به آنها خواهد رسید. (سارا سویری . طعم چیزهای پنهان) آیا برایتان پیش آمده یک غذا را آنقدر خورده باشید که دیگر واقعا متوجه طعمش نشوید؟ وقتی این اتفاق می‌افتد یا وقتی حواستان جای دیگرست، مثل این است که به موقع به وعده غذای خود، به جشن خود، نمی‌رسید. می‌خورید اما طعمش را درک نمی‌کنید. در آئین صوفیان یک تجربه، مخصوصا یک تجربه عرفانی، به درستی، ذوق خوانده می‌شود. یک داستان صوفیانه حکایت می‌کند از مهمان‌هایی که به موقع می‌رسند تا در یک جشن باشکوه شرکت کنند. اما آنهایی که دیر می‌رسند از تجربه ذوق و ذائقه محروم می‌شوند چون همه غذاها قبلا تمام شده است. آیا شما از ذائقه خود محروم می‌شوید چون انتخاب‌هایتان را محدود می‌کنید تا جایی که غذاهای معدودی در جشن مهمانیتان باقی می‌مانند؟ یا شاید کاملا طعم غذایتان را درک نمی‌کنید؟ این تمرین را انجام دهید: یک عدد کشمش، زیتون یا بادام‌زمینی بردارید و سه دقیقه تمام صرف خوردن آن کنید. هر ذره کوچک را آنقدر بجوید که در دهانتان کاملا حل شود و به مایع تبدیل شود. طعمی را که در دهانتان شکل می‌گیرد به تمامی حس کنید.   □ با آگاهی و حضور ذهن سه دقیقه یا ببیشتر را صرف خوردن یک کشمش، مغزدانه یا زیتون کنید.

 

تدارک همیشه این نگرش را داشته باشید که بخواهید با سبزیجات عادی معابد بزرگ بنا کنید. (داگن . استاد ذن قرن سیزدهم) وقتی اجزای غذا را با هم ترکیب می‌کنید چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا به آن هنر و ظرافتی که به یک ساندویچ، سالاد، سوپ یا دسر، جلوه و ویژگی خاصی می‌بخشد فکر کرده‌اید؟ مرحله تدارک، همچنان که استاد ذن داگن توصیه می‌کند،به شما اجازه می‌دهد حتی یک غذای ساده را به غذایی استثنایی تبدیل کنید. اول تجسم کنید که دوست دارید چه چیزی خلق کنید. در ذهن خود عطر و طعم و ظاهر غذا را تصور کنید. آنگاه با فراتر رفتن از شیوه‌های معمول و تکراری، معمار آن معبد موصوف شوید. آرایش غذا هم یکی از اجزای کلیدی غذاست. چه به تنهایی غذا می‌خورید و چه با دیگران، می‌توانید هنر و سلیقه‌ای را که در غذا به کار رفته است درک کنید. و حتی اگر غذای بسته‌بندی شده می‌خورید، می‌توانید محتویات بسته غذا را با ذوق و سلیقه در یک بشقاب بچینید و بعد بخورید.   □ غذای عادی خود را با عرضه یا تدارک ماهرانه به چیزی ویژه و خاص بدل کنید.

 

آداب وقتی عزم جزم می‌کنید تا چیزی را به وجود آورید، دیگر آن چیز نمی‌تواند تحقق نیابد. (شاکتی گواین . تجسم خلاق) با در پیش گرفتن آداب درست می‌توانید اراده و تصمیمی را در خود شکل دهید و به کار بندید که نشان دهنده تعهد روزانه شما برای رعایت برنامه غذایی بهتر، رسیدن به سلامتی و کم کردن وزن اضافی باشد. با این شیوه، دعای زمان غذای شما می‌تواند در خدمت یک هدف عملی قرار گیرد، یعنی جامه عمل پوشاندن به امیدها و تمایلات درونی از طریق تصمیم و اراده. (اگر بخواهید هدف شما می‌تواند فراتر از غذایتان برود و سایر جنبه‌های زندگی‌تان را هم شامل شود.) برای این منظور لازم است اول متعهد شوید که قبل از هر غذا یک عبارت آئینی مثلا یک دعا را به زبان آورید. سپس آنچه را شاکتی گواین توصیف می‌کند در این سه گام دنبال خواهید کرد. عمیقا خواهان آن می‌شوید، عمیقا باور می‌کنید که می‌توانید انجامش دهید و با تمام وجود مشتاقید که به آن برسید. برای این که بتوانید قاعده‌مند بمانید، هدف و تصمیم خود را همزمان با هر وعده غذا تکرار کنید. اما این نیز لازم است که در طول زمان در انتخاب‌هایتان با مهارت عمل کنید. اگر شیرینی پشت شیرینی بخورید و هیچوقت ورزش نکنید، صرفا نیت لاغر و سالم بودن برای تحقق یک جسم سالم کافی نخواهد بود.   □ یک دعای کاربردی هماهنگ با تصمیم خود برای سلامتی درست کنید و سپس با مهارت آن را به مرحله عمل درآورید.

 

تناول هر چه بیشتر خود را به شکل انرژی درک و تجربه کنید، برایتان آسان‌تر خواهد بود که هویت خود را با جسم مادی‌تان تعریف نکنید. (آندرو ویل . شفای خودانگیخته) آیا شما بیشتر خود را به شکل ماده تعریف می‌کنید یا انرژی؟ هر رویکرد، تاثیر خاص خود را بر نحوه غذا خوردن و احساسات شما درباره غذا دارد. اگر نگرانی زیادی درباره ظاهرتان دارید، اگر مدام نگران اندازه لباس‌هایتان هستید یا همیشه دغدغه این را دارید که چقدر زیاد(یا کم) می‌خورید، در آن صورت بیشتر با جسم مادی‌تان در پیوند هستید. می‌بینید که تمرکز این رویکرد بیشتر بر ظواهر و دنیای خارج است. به علاوه نگه داشتن جسم مادی در وضع ایده‌آل دشوار است چرا که مدام در حال تغییر و فرسایش است. اما اگر خود را بیشتر از مقوله انرژی بدانید، آنگاه بیشتر به تحرک می‌پردازید و یا غذایی می‌خورید که برایتان شادی و نشاط به همراه داشته باشد. هدف از خوردن غذا تبدیل می‌شود به طول عمر و سلامت برای وجه انرژی وجود شما. اهمیت قضیه از این لحاظ است که وجه انرژی وجود شما وجه مادی وجودتان را شکل می‌دهد و تداوم می‌بخشد. بنابراین وقتی غذای با انرژی بالا به جسمتان می‌رسانید، از این طریق می‌توانید قدری از نگرانی‌هایتان بکاهید و به آرامش دست یابید.   □ غذای امروز را برای تغذیه وجه انرژی وجودتان تناول کنید.

 

ارتباط سانگای شما (خانواده، دوستان و همراهان شما) همانند خاک هستند و شما مانند دانه‌اید. (تیچ نات هان . پرورش روح عشق) آیا اطرافیان شما از تلاش‌های شما برای بهتر خوردن حمایت می‌کنند؟ در مکتب بودا، سانگا نماینده گروهی از افراد همفکر است که در جستجوی حقیقتند. اعضا نسبت به فعالیت دیگران نقش حمایتی دارند. اما وقتی پای غذا به میان می‌آید اختلاف نظر بین اشخاص مختلف درباره این که کدام غذا بهتر یا سالم‌تر است زیاد است. ممکن است مواقعی پیش بیاید که یک همراه، دوست یا عضو خانواده نتواند درک کند که چرا می‌خواهید عادات غذاییتان را تغییر دهید. (تغییر ممکن است برای دیگران هم ترسناک باشد.) یا گاهی ممکن است وسوسه‌تان کنند درست همان غذایی را بخورید که تصمیم گرفته‌اید نخورید! به گفته بودا آنها که با ما در ارتباطند بسیار مهمند. حتی اگر نتوانید نوع رابطه خود را با نزدیکانتان تغییر دهید، در پی حمایت اجتماعی دیگرانی که برنامه مشابه شما دارند باشید. دوستی بیابید که وقتی نیاز به یک حامی را احساس می‌کنید بتوانید به او زنگ بزنید.   □ یک وعده غذایتان را با کسی بخورید که از تلاش‌های شما برای تغذیه سالم پشتیبانی می‌کند.

 

عزیمت برنده بذر نفرت می‌کارد، چرا که بازنده رنج می‌برد. برد و باخت را رها کنید و به دنبال شادی باشید. (بودا) آیا غذا خوردن خود را با دیگران مقایسه می‌کنید؟ آیا مثلا به خود می‌گویید من تغذیه سالم‌تری نسبت به فلان کس دارم؟ یا چرا اراده‌ام مثل بهمان کس نیست؟ آنها چطور می‌توانند اینهمه بخورند و چاق نشوند؟ خوردن یک رقابت نیست. اگر شما عادت‌های غذا خوردنتان را با بقیه مقایسه کنید، آنوقت بسته به شرایط، احساس برتری، پایین‌تر بودن، شادی یا پشیمانی خواهید کرد. اما احساستان هرچه باشد گذراست و باید در وعده بعد دوباره مقایسه کردن را از سر بگیرید. آیا ارزشش را دارد؟ بدون مقایسه، برنده و بازنده‌ای در کار نیست و مبارزه‌ای برای تغییر شرایط وجود ندارد. آنچه هست پذیرش غذا خوردن خود و قبول غذا خوردن دیگران است. آنچه هست هشیاری و حضور ذهن است: این غذا، شما که می‌خورید، جویدن و فرودادن و شما که خواص غذا را جذب و دریافت می‌کنید.   □ به مقایسه‌هایی که می‌کنید واقف گردید و هنگام غذا با هشیاری و حضور ذهن، آرامش را تجربه کنید.