«چاق شوید و چاق بمانید»، «لاغر شوید و لاغر بمانید»، «با استفاده از داروهای چاقی و لاغری گیاهی بدون کمترین عوارض به وزن دل خواه خود درآیید» این جملات، عبارات آشنایی است که برخی افراد سودجو با استفاده از تبلیغات بسیار جذاب بر در و دیوار شهر، نشریات و انواع بروشورها و سایت ها درج کرده اند.
● تبلیغات سودجویانه
یکی از این تبلیغات را که روی دیواری نصب شده مطالعه می کنم؛ روی آن آیت الکرسی چاپ و مطالبی با این مضمون نوشته شده است «طی مدت ۴۰ روز دوره درمان ۲ بسته از پودرهای چاقی را استفاده کنید و ۸ تا ۱۰ کیلوگرم اضافه شوید» قرص های ویتامینه با مواد معدنی بالابرنده حجم بدن، تقویت کننده، انرژی زا، کپسول های لاغری خارجی دوره یک ماهه با سرویس دهی رایگان در منزل، فقط با این شماره تماس بگیرید …..۰۹۱۵ کنجکاو می شوم و ضمن تماس با این شماره از قیمت داروها می پرسم جوانی پاسخ می دهد: داروهای چاقی و لاغری ۱۴ هزار تومان و قرص های ویتامینه ۸ هزار تومان. از تاثیر و تضمین این داروها سوال می کنم، وی می گوید: این داروها صد در صد گیاهی است و به این دلیل هیچ عارضه ای برای بدن ندارد. شما هم می توانید امتحان کنید. وی در پاسخ به این سوال که مرکز مشاوره شما کجاست؟ می گوید: عطاری… بعدازظهرها از ساعت ۴ به بعد تشریف بیاورید. برای راحتی شما به صورت رایگان دارو را در منزل ارائه می کنیم. این موضوع دست مایه ای می شود تا در خصوص عوارض این داروها برای رژیم های چاقی و لاغری گزارش تهیه کنم، برای رسیدن به این هدف با چند تن از شهروندانی که رژیم چاقی و لاغری را پیش گرفته اند، هم صحبت می شوم.
● چند نمونه مردمی
پسر لاغر اندام ۲۵ ساله ای که علی اباذری نام دارد، می گوید: چند ماه است که ازدواج کرده ام و برای این که خوش فرم تر و خوش تیپ تر به نظر برسم به توصیه یکی از دوستانم از داروهای گیاهی چاق کننده استفاده کردم. وی ادامه می دهد: این داروها شامل یک قوطی پودر گیاهی، دو بطری عرق یونجه، قرص آرام بخش، تخم بلدرچین و چای سبز بود ولی با مصرف ۲۰ روزه این داروها هر روز از روز قبل لاغرتر و رنگ پریده تر می شدم. وی اضافه می کند: حتی در روزهای آخر دچار مشکلات گوارشی شدم که با سفارش اطرافیان، از مصرف این داروها منصرف شدم. خانم عادل زاده، شهروند دیگری که پیش از این رژیم لاغری داشته می گوید: حدود ۱۰ کیلوگرم اضافه وزن داشتم که به همراه یکی از آشنایان به یک عطاری مراجعه و یک پودر گیاهی دریافت کردم. هر روز نیم ساعت قبل از صبحانه، ناهار و شام مصرف می کردم و همراه این دارو به مصرف آب فراوان و میوه بسیار زیاد نیز سفارش شدم ولی به دلیل این که شاغل بودم، آب و میوه به اندازه کافی مصرف نکردم.
وی اضافه می کند: پس از مدت ۲ ماه به شدت دچار ریزش مو، ضعف بدن و چروک پوست شدم ولی دوستم که همین دارو را با آب و میوه فراوان استفاده کرد، در مدت یک سال ۲۰ کیلوگرم از وزنش کم و لاغر شد. وی کنار گذاشتن ورزش، کم تحرکی و بارداری را از عوامل چاق شدن خود می داند و ادامه می دهد: با ایجاد مشکلات حاد بعد از رژیم لاغری، تحت نظر پزشک متخصص رژیم لاغری قرار گرفتم و از دستورات تغذیه ای وی استفاده کردم. عادل زاده می افزاید: فواید این رژیم آن است که بدون دارو و شامل همه گروه های غذایی است و در عرض یک ماه ۲ کیلوگرم کاهش وزن داشتم ولی برای افرادی که مثل من شاغل هستند این کار بسیار سخت است. زن میان سال دیگری نیز می گوید: قبل از این که رژیم لاغری بگیرم دچار افزایش وزن بودم و به پاشنه درد مبتلا شدم. با توصیه یکی از عطاری ها از کدو به میزان بسیار زیادی استفاده کردم و دچار مشکلات گوارشی شدم.
پس از آن با خودداری از مصرف قند، روغن، نشاسته و برخی از میوه ها به قدری دچار ضعف، بی حالی و لاغری مفرط شدم که به ناچار به پزشک مراجعه کردم. اختراعی طوسی می افزاید: پزشک با تجویز انواع داروهای تقویتی و مکمل های غذایی درصدد رفع کمبودهای ویتامین و املاح معدنی بدنم شد و الان که به وضعیت عادی برگشته ام، همه مواد غذایی را مصرف می کنم ولی به اندازه لازم. در ادامه تهیه گزارش به سراغ یک مرد بسیار چاق می روم. وی با بیان این که منفورترین چیز در نظر من همین وزن زیادم است، می گوید: اضافه وزن من به حدی است که گویی همیشه یک کیسه سیمان را با خود حمل می کنم. وی می گوید: در حال حاضر کپسول های لاغری را تحت نظر پزشک استفاده می کنم ولی به دلیل این که ۷۰ تا ۸۰ درصد مواد غذایی مصرفی در غذای روزانه شامل نان، برنج و سیب زمینی می شود، تاثیر زیادی نداشته است.
وی با بیان این که لاغری یا چاقی درمان پذیر نیست، اظهار می کند: شاید بتوانی تا ۱۰ سال از چاقی یا لاغری جلوگیری کنی ولی به محض رعایت نکردن رژیم مربوط به همان وضعیت اول برمی گردی. جوان ۲۵ ساله ای که به نظر می رسد اضافه وزن داشته باشد نیز می گوید: اخیرا با مشاوره یک متخصص، رژیم لاغری گرفته ام که فقط با اتکا بر مصرف صحیح مواد غذایی درصدد لاغر شدن هستم. یزدانی کم تحرکی و مصرف زیاد مواد نشاسته ای را باعث اضافه وزن خود می داند و ادامه می دهد: افزایش یک کیلوگرم وزن اضافه، تاثیر ۳ برابر منفی را روی مفاصل زانو و مچ پاهایم وارد می کند به طوری که در سن جوانی هنگام بالا و پایین رفتن از پله ها دچار درد و ناراحتی در مفاصلم می شوم. وی می افزاید: مراجعه به پزشک برای چاقی و لاغری امری لازم است و افراد بی اطلاع به مصرف داروهای غیر استاندارد گیاهی روی می آورند چرا که چاقی یا لاغری در عرض مدت زمان زیادی ایجاد شده است و برای رفع آن باید مدت زیادی نیز وقت گذاشت.
● کاهش وزن به چه قیمتی؟
یک متخصص تغذیه در گفت و گو با خراسان با بیان این که هر فرد برای کاهش یا افزایش وزن باید تحت نظر پزشک تغذیه باشد، اظهار می دارد: کاهش وزن بیش از ۴ کیلوگرم در ماه کاری غیر علمی است. دکتر علیرضا امیدی زاده درباره تبلیغات چاقی و لاغری در سایت های اینترنتی، مجله ها و بروشورها می گوید: کاهش وزن آسان است ولی ماندن در وزن ایده آل مهم است که باید علمی باشد. به گفته وی ارائه رژیم های چاقی در کلاس های بدن سازی توسط افراد غیر متخصص دیپلمه و دارای مدارک پایین تحصیلی به ایجاد مشکلات و عوارض جسمی در بدن منجر می شود. این متخصص ادامه می دهد: استفاده از هورمون ها در کوتاه مدت باعث ریزش مو و اختلالات صوتی، در میان مدت باعث عقیمی و نازایی و در بلند مدت باعث ایجاد سرطان ها از جمله سرطان کبد می شود. وی با بیان این که استفاده کم از کورتن ها هم در افراد مسن خطر پوکی استخوان و اختلالات خونی را به همراه دارد، می گوید: با افزایش وزن بیش از یک کیلو و ۶۰۰ گرم در ماه بر میزان عضله های بدن اضافه نمی شود بلکه چربی ها و بیشتر از آن میزان آب بدن بسیار زیاد می شود.
امیدی زاده تصریح می کند: به فرض این که این داروها عوارضی هم به همراه نداشته باشد، پس از قطع داروها وزن به حالت اولیه برمی گردد و عملا هیچ تغییری در بدن به جز ایجاد مشکلات داخلی و ظاهری رخ نمی دهد. وی در پاسخ به این سوال که «آیا گیاهان دارویی عوارض دارند»، می گوید: بسیاری از گیاهان عوارض خطرناکی دارند به عنوان مثال گیاه جعفری، جزو سبزی جات مفید به شمار می رود اما برخی عطاری ها برای سقط جنین، مصرف یک لیوان و نیم آب جعفری را توصیه می کنند در صورتی که استفاده از این میزان آب جعفری حتی برای یک بار، علاوه بر از بین بردن جنین قطعا دو کلیه انسان را هم به کلی از بین می برد و فرد را برای همیشه به بخش های دیالیزی بیمارستان ها می کشاند. وی در خصوص جلوگیری از فعالیت افراد سودجو که با تبلیغات کاذب به ارائه رژیم های چاقی و لاغری می پردازند، می گوید: سازمان های مرتبط از جمله معاونت داروی دانشگاه علوم پزشکی و نیروی انتظامی باید برای جلوگیری از فعالیت این گونه افراد اقدام کنند، ضمن این که رسانه ها نقش بسیار پر رنگی برای اطلاع رسانی و ارتقای آگاهی های مردم دارند و می توانند مانع خرید چنین داروهایی توسط مردم شوند.
● وجود تخلفات در گوشه و کنار شهر
رئیس اتحادیه گیاهان دارویی مشهد نیز در پاسخ به خراسان در خصوص فعالیت عطاری ها و فروشندگان داروهای گیاهی می گوید: ارائه داروهای ترک اعتیاد و چاقی و لاغری در عطاری ها ممنوع است و سازمان بازرسی با همکاری اتحادیه و مجمع امور صنفی با بازرسی از عطاری ها، با متخلفان برخورد می کند. سید حسن بخارایی با بیان این که معمولا در هر صنفی افراد خلافکار وجود دارد، می گوید: اتحادیه در حال سامان دهی مراکز فروش گیاهان دارویی و عطاری هاست ولی با افراد سودجو که در کنار مشاغل دیگر در منزل به تهیه و ارائه داروهای گیاهی می پردازند، نیز باید برخورد شود. وی با اشاره به برگزاری کلاس های آموزش فرآوری، کاربری و مشاوره برای تعدادی از عطاری های شهر مشهد می گوید: با پایان این دوره ها این افراد حق تجویز و تهیه داروهای ترکیبی را دارند و در غیر این صورت فرد تخلف کرده است. وی با ذکر این که در سطح مشهد ۲۶۵ عطاری دارای پروانه کسب و ۲۳ نفر از فروشندگان گیاهان دارویی عضو جامعه گیاه درمانی هستند، اظهار می کند: مردم در صورت مشاهده هر گونه تخلف می توانند موارد را به تلفن ۸۴۱۷۴۹۰ اتحادیه گیاهان دارویی گزارش دهند تا با متخلفان برخورد شود.
● با دارو نمی توان چاق یا لاغر شد
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز به خراسان می گوید: به طور کلی ورود غیر استاندارد و بدون پروانه هر گونه دارو به بازار مصرف با وجود تبلیغات هیچ مبنای علمی ندارد و مجاز نیست. دکتر ناصر وحدتی درمان چاقی و لاغری را با دارو امکان پذیر نمی داند و می گوید: وراثت و نحوه و نوع مصرف مواد غذایی از عوامل مهم چاقی و لاغری محسوب می شود که با تغییر شیوه مصرف مواد غذایی و فقط تحت نظر پزشک متخصص می توان به وزن ایده آل خود رسید. وی با رد این ادعا که داروهای گیاهی عوارضی ندارد و برای بدن مفید است، می گوید: تاکنون با همکاری نیروی انتظامی با موارد زیادی برخورد کرده و افراد متخلف را به دادگاه معرفی کرده ایم.
وی با اشاره به سامان دهی عطاری ها می گوید: عطاری ها مجاز به تجویز و فروش هرگونه قرص یا کپسول نیستند و فقط حق فروش گیاه خشک شده را برای جوشاندن و غیره دارند که در غیر این صورت با آن ها برخورد می شود. وی در پاسخ به سوالی در خصوص فروش کپسول های لاغری خارجی می گوید: در تبلیغات از نقطه ضعف افراد استفاده می شود و متاسفانه وقتی مردم بر این باورند که محصولات و حتی داروهای خارجی بهتر است، افراد سودجو از این ذهنیت نادرست مردم استفاده می کنند و به تبلیغ و فروش آن محصول می پردازند. وی در خصوص میزان مجازات فروشندگان متخلف داروهای چاقی و لاغری می گوید: قاضی بر اساس قانون حکم صادر می کند و اگر احساس شود که مجازات شدیدتری در قانون برای متخلفان چند باره نیاز است، راهش اصلاح قانون توسط نمایندگان مجلس است. دکتر وحدتی در پایان با بیان این که در مورد همه داروها به صورت قاطع دارو به میزان کافی در داروخانه ها وجود دارد، توصیه می کند مردم از مراجعه به مراکز غیر استاندارد و مصرف داروهای شیمیایی و گیاهی بدون اعتبار خودداری کنند و فریب تبلیغات کاذب را نخورند.
روزنامه خراسان
